ساحل
جغرافیای ساحل، در سوره مبارکه طه
﴿أَنِ اقْذِفِيهِ فِي التَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ الْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِي وَعَدُوٌّ لَهُ وَأَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِنِّي وَلِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي﴾[۱]. واژهای، که در این آیه مبارکه مورد پژوهش است: کلمه ساحل میباشد و این مکان شاهد یکی از رخدادهای مهم تاریخی است؛ که در آن مکان، مشیت خداوند منان بر آن قرار گرفته بود؛ که کودکی بیگناه را، از مرگ قطعی نجات دهد تا در آینده با مسوولیت پیامبری، بتواند ملتی را از شر ستمگران زمان خود برهاند. از این رو، شناخت این نقطه تاریخی و حادثهای که در آن رخ داده برای هر قاری قرآن بسیار شیرین و لذت بخش خواهد بود. برای شناخت این مکان؛ ابتدا باید، با آن حادثه، از دیا۔ تاریخی، آشنا شویم و سپس روشن نماییم، که ساحل مربوط به کدام رود، یا دریا است.
برخی از علما، مینویسند خداوند تعالی، در آیات سوره مبارکه طه: «به یکی دیگر از فصول زندگانی موسی(ع) اشاره میکند؛ که مربوط به دوران کودکی او و نجات اعجازآمیزش، از چنگال خشم فرعونیان است... [[[خداوند]] موسی(ع) را مورد خطاب قرار داده و میفرماید: آن زمان را به یاد بیاور که] در آن هنگام وحی کردیم به مادرت و آنچه باید وحی شود... اشاره به این که تمام خطوطی که منتهی به نجات موسی(ع) از چنگال فرعونیان [باشد]... همه را به مادرت تعلیم دادیم»[۲]. پس آن کسی که میبایست به آب انداخته شود: موسی(ع) در دوران شیرخوارگی است، اما در کدام یم = دریا؟ برخی از علما، در این باره مینویسند: «یم، در اینجا به معنی رود عظیم نیل است، که بر اثر وسعت و آب فراوان، گاهی دریا به آن اطلاق میشود»[۳]. با توجه به این که غرض از الیم در آیه مورد تحقیق رود نیل است؛ پس منظور از ساحل مندرج در آیه کناره همان رود میباشد.[۴]. یادآور میشود که تولد حضرت موسی(ع) همزمان با یکی از سه فرعون مشهور مصر، که: «در تواریخ اسلامی قابوس بن مصعب نامیده شده و عبرانیان او را فرعون تسخیر مینامند... و به زعم اکثر مورخین فرعون تسخیر رامسیس با رعمسیس دوم»[۵] بوده است و: «... قصر [ش] مشرف به رودخانه نیل بود»[۶].[۷]
حاصل تحقیق
با توجه به آنچه ملاحظه فرمودید؛ به این نتیجه میرسیم که رود مذکور در آیه، رود نیل است و منظور، از ساحل، بخشی از کناره آن رود میباشد؛ که کاخ رامسیس، در آن محل احداث شده بود.[۸]
منابع
پانویس
- ↑ «که او را در صندوقی بگذار و در دریا بیفکن! آنگاه دریا باید او را به ساحل اندازد تا دشمن من و دشمن او (فرعون) او را بر دارد و بر تو از خویش مهری افکندم و (خواستم) تا زیر نظر من پرورده شوی» سوره طه، آیه ۳۹.
- ↑ ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۱۹۷.
- ↑ مدرک شماره یک، ص۱۹۹.
- ↑ ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه.
- ↑ محمد خزائلی، اعلام قرآن، ص۳۸۲.
- ↑ حسین، عمادزاده، تاریخ انبیا از آدم تا خاتم، ص۴۹۶.
- ↑ عرب، محمد حسن، دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید، ص ۳۰۶.
- ↑ عرب، محمد حسن، دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید، ص ۳۰۷.