ساحل در قرآن
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ساحل است. ساحل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ساحل در قرآن - ساحل در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
أَنِ اقْذِفِيهِ فِي التَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ الْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِي وَعَدُوٌّ لَهُ وَأَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِنِّي وَلِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي
[۱].
به طوری که اهل لغت گفته‌اند «کلمه ساحل به معنای لب دریا و کناره خشکی آن است»[۲].
در این آیه از صندوق و دریا و ساحل سخن گفته شده که از قرینه مقابله آنها متوجه می‌شویم بحث از حضرت موسی است.
فرعون برای اینکه از به دنیا آمدن فرزند پسری که پیش بینی می‌شد دستگاه حکومتی او را درهم خواهد کوبید جلوگیری کند دستور داده بود پسران بنی اسرائیل را به قتل برسانند. مادر موسی فرزند خود را در سبد گذاشت و به رود سپرد. «سرگذشت موسی به رشته تحریر در آمده و به صورت حکایات موجود شده است؛ از جمله حکایت طفولیت اوست: پادشاهی دیگر بر مصر برخاست. به قوم خود گفت: همانا قوم بنی اسرائیل از ما زیاده‌تر و زور آوارترند. بیایید با ایشان به حکمت رفتار کنیم... پس فرعون قوم خود را امر کرده گفت هر پسری که زاییده شود به نهر اندازید و هر دختر را زنده نگه دارید. شخصی از خاندان لاوی رفته یکی از دختران لاوی را به زنی گرفت و آن زن حامله شده پسری بزاد و چون او را نیکو منظر دید وی را سه ماه نهان داشت. پس تابوتی از نی برایش گرفت و آن را به قیر و زفت اندوده و طفل را در آن نهاد و آن را در نیزار به کنار نهر گذاشت»[۳].
«خواهر موسی به همراه صندوق روانه شد و حرکت آن را در نظر داشت و آن گاه که صندوق به همراه جریان آب وارد قصر فرعون شد از بابت سرنوشت برادر سخت ناراحت و متأثر شد اما رحمت خدا شامل حال موسی شد و همسر فرعون به محض آنکه به موسی نظر کرد، خداوند محبت وی را در دلش افکند و به دنبال آن، از فرعون تقاضا کرد که این طفل را به فرزندی قبول کند»[۴]. چنانچه از این سرگذشت به دست می‌آید. صندوق به رودی سپرده شده و این رود از کناره خشکی عبور می‌کرده است. به اعتقاد برخی از دانشمندان که صحیح هم می‌باشد: «یم در اینجا در این آیه به معنی رود عظیم «نیل» است که بر اثر وسعت و آب فراوان گاهی دریا به آن اطلاق می‌شود»[۵].
صندوقی که حامل بچه بوده است از کناره کاخ فرعون عبور می‌کرده و «کاخ فرعون بر گوشه‌ای از شط نیل ساخته شده بود و احتمالاً شعبه‌ای از این شط عظیم از درون کاخش می‌گذشت، امواج آب، صندوق نجات موسی را با خود به آن شعبه کشانید در حالی که فرعون و همسرش در کنار آب، به تماشای امواج مشغول بودند ناگهان این صندوق مرموز، توجه آنها را به خود جلب کرد مأمورین را دستور داد تا صندوق را از آب بگیرند هنگامی که در صندوق گشود شد با کمال تعجب نوزاد زیبایی را در آن دیدند»[۶].
نتیجه حکایت در این جمله قابل بیان است: حضرت موسی به «رود نیل» سپرده شد و در ساحل آن به دست فرعون رسید. رود نیل طولانی‌ترین رود جهانی است و ۶٫۶۵۰ کیلومتر طول دارد.[۷]
منابع
پانویس
- ↑ «که او را در صندوقی بگذار و در دریا بیفکن! آنگاه دریا باید او را به ساحل اندازد تا دشمن من و دشمن او (فرعون) او را بر دارد و بر تو از خویش مهری افکندم و (خواستم) تا زیر نظر من پرورده شوی» سوره طه، آیه ۳۹.
- ↑ تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۲۷.
- ↑ تاریخ جامع ادیان، ص۴۹۱.
- ↑ جادالمولی، قصه‌های قرآن، ص۱۷۲.
- ↑ آیت الله مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۲۲۳.
- ↑ پیشین، ص۲۲۶.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۵۲۱.