علم حصولی معصوم
علم حصولی معصوم ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
- علم حصولی معصوم (مخالف علم حضوری در فلسفه): «علم حصولی به دانشی می‌گویند که از طریق صورت‌های ذهنی حاصل می‌شود. این علم، اکتسابی است و از راه ابزارهای حسی؛ مانند: چشم و گوش و دیگر حواس ادراکی به دست میآید. در مقابل، در علم حضوری که ابزار آن قلب یا روح انسان است، خود معلوم نزد عالِم (روح) حاضر می‌شود»[۱]. این اصطلاح هماهنگ با اصطلاحات منطق و فلسفه و شناخت شناسی است.
- علم حصولی معصوم (مخالف علم فعلی در کلام): «علم حصولی» در این کاربری به معنای «علم ارادی» است. کسانی که اینگونه تعبیراتی آورده اند هنگام سخن از «علم حضوری» مراد آنان در اغلب، «علم فعلی» است. مثلاً آیت الله سید عبدالحسین لاری می‌گوید: «مراد از علم حضوری او (امام) آشکار شدن معلومات نزد او به طور بالفعل است، در مقابل علم شأنى، بالقوه و به هنگام اراده که از آن این گونه تعبیر می‌شود: "اگر بخواهد که بداند، می‌داند"[۲].[۳]
پرسش‌های وابسته
- علم فعلی یا حضوری یا دائمی و احاطی معصوم به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا علم معصوم حضوری است یا غیر حضوری؟ (پرسش)
- دلایل قایلان به فعلی و حضوری بودن علم معصوم چیستند؟ (پرسش)
- ↑ ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۱۴۶.
- ↑ سید عبدالحسین لاری، المعارف السلمانیة، ص۲۰.
- ↑ ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۱۴۶.