قثم بن عباس قرشی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام علی است. قثم بن عباس قرشی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: قثم بن عباس قرشی در تاریخ اسلامی - قثم بن عباس قرشی در تراجم و رجال - قثم بن عباس قرشی در نهج البلاغه - پرسش مرتبط ندارد| قثم بن عباس قرشی | |
|---|---|
 تصویر قدیمی مکه | |
| نام کامل | قثم بن عباس بن عبدالمطلب |
| جنسیت | مرد |
| کنیه | ابوجعفر |
| از قبیله | قریش |
| از تیره | بنی هاشم |
| پدر | عباس بن عبدالمطلب |
| مادر | لبابه بنت حارث بن حزن هلالی |
| پسر | خالد بن قثم بن عباس بن عبدالمطلب |
| برادر | |
| خویشاوندان |
|
| تاریخ تولد | مکه |
| محل زندگی | مکه |
| درگذشت | ۵۷ هجری، سمرقند |
| محل آرامگاه | سمرقند |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | جنگ حنین |
| فعالیت‌های او | فرماندار مکه |
مقدمه
قُثَم بن عباس بن عبدالمطلب صحابی و از شیعیان امیر المؤمنین بود.
مادر او لبابه دختر حارث بن حزم هلالی معروف به ام فضل از اولین زنانی بود که مسلمان شد [۱]. قثم را فردی ثقه و مورد اطمینان امام علی (ع) دانسته‌اند. او مردی سخاوتمند بود که در نقل‌های تاریخی، روایاتی در این خصوص آمده است.
قثم بن عباس جزو معدود افرادی بود که در جنگ حنین تا پای جان در دفاع از پیامبر اکرم (ص) ایستادگی کردند. او در تشییع و تدفین پیامبر اکرم (ص) حضور داشت و بنا بر گواهی امام علی (ع) آخرین فردی بود که از قبر پیامبر بیرون آمد. امام علی (ع) قثم بن عباس را پس از عزل ابوقتاده انصاری به عنوان والی مکه گماشت و او تا پایان عمر امام (ع) کارگزار مکه بود.
امام علی (ع) در فرازهایی از نهج البلاغه او را مخاطب قرار می‌دهد[۲]. سال چهلم هجری، مقارن با حمله بسر بن ابی‌ارطاه به مکه، قثم بن عباس از مکه گریخت وبسر شیبة بن عثمان را بر مکه گماشت، اما بعد قثم به مکه بازگشت و بر شیبة بن عثمان پیروز شد. قثم بن عباس در سال ۵۷ هجری در سمرقند درگذشت[۳]، و در همان دیار به خاک سپرده شد[۴].
جستارهای وابسته
- بنوهاشم (قبیله)
- قریش (قبیله)
- عباس بن عبدالمطلب (پدر)
- عبدالله بن عباس (برادر)
- عبیدالله بن عباس (برادر)
- فضل بن عباس (برادر)
- کارگزاران خلفا بر مکه
- کارگزاران امام علی
- کارگزاران امام علی بر مکه
منابع
پانویس
- ↑ علیاری تبریزی، علی بن عبدالله، بهجة الأمال فی شرح زبدة المقال، ج ۷، ص ۵۶۸.
- ↑ نهج البلاغه، نامه های ۳۳ و ۶۷
- ↑ ابن سعد، محمد بن سعد، طبقات الکبری ج ۴، ص ۴.
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص ۶۳۵-۶۳۶.
| تبارنامه بنیهاشم | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||