بقیة الله در فقه سیاسی

مقدمه

بقیة الله: بازنهاده الهی^[۱]، بازمانده و یادگار خدایی.
﴿بَقِيَّتُ الله خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾^[۲].
این آیه شریفه مربوط به داستان شعیب است؛ آنجا که قوم خود را از کم‌فروشی نهی می‌کند^[۳]. مراد از بقیة الله در آیه، سود مباح حاصل از فروش برای فروشنده است و بهتر از سودی است که از کم‌فروشی و کم گذاشتن از ترازو و وزنه حاصل می‌گردد ^[۴].
در روایات، ادعیه و زیارات مأثوره، ائمه اطهار (ع) با عنوان بقیة الله توصیف شده‌اند. این تعبیر از همه بیشتر برای حضرت قائم (ع) دوازدهمین امام شیعیان به کار رفته است. ملا محسن فیض کاشانی در تفسیر این آیه از اکمال الدین حدیثی از حضرت امام باقر (ع) نقل می‌کند، به این مضمون که اولین سخنی که قائم (ع) بعد از خروجش می‌گوید، این آیه است؛ سپس می‌گوید: "من بقیة الله و حجت او و خلیفه‌اش بر شما هستم" و هیچ کس بر او درود نمی‌فرستد، مگر آنکه بگوید: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ الله فِي أَرْضِهِ»^[۵]^[۶].

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۲۹۱.
↑ «برنهاده خداوند برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید» سوره هود، آیه ۸۶.
↑ محسن معینی، «بقیة‌الله»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۳۸۰.
↑ سید محمد حسین طباطبابی، المیزان، ج۱۰، ص۳۶۴.
↑ ملامحسن فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ج۲، ص۴۶۸.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۴۹.

[1] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۲۹۱.

[2] «برنهاده خداوند برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید» سوره هود، آیه ۸۶.

[3] محسن معینی، «بقیة‌الله»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۳۸۰.

[4] سید محمد حسین طباطبابی، المیزان، ج۱۰، ص۳۶۴.

[5] ملامحسن فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ج۲، ص۴۶۸.

[6] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۴۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]