نیایش هفتم
مقدمه
این نیایش در مواجهه با حادثه‌ای غم‌انگیز یا پیشامدی ناگوار است. قرآن کریم می‌فرماید: ما انسان را در رنج و سختی آفریدیم: 
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ
[۱]. رنج‌ها مقدمه رسیدن به گنج و سختی‌ها عامل رشد و تعالی انسان هستند؛ از این‌روست که پیامبران با بیشترین رنج و سختی روبه رو بوده‌اند. رسول خدا (ص) فرمود: «مَا أُوذِيَ نَبِيٌّ مِثْلَ مَا أُوذِيتُ»[۲]؛ "هیچ پیمبری همچون من آزار ندید". و در حدیثی، امام علی (ع) از قول پیامبر (ص) فرمود: "گرداگرد بهشت را دشواری‌ها فرا گرفته است و گرداگرد دوزخ را هوس دنیا"[۳].
از دیدگاه قرآن مصائب و حوادث و پیشامدهای ناگوار دوگونه‌اند؛ برخی نتیجه اعمال خود ما هستند: وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ[۴]. و برخی دیگر تقدیرات خدای حکیم است: مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا[۵]. راه برون‌رفت ما از مصائب نوع اول ایمان، عمل صالح و توبه است. ما می‌توانیم با توبه و جبران گذشته‌ها رحمت خدا را برگردانیم. در مورد تقدیرات الهی نیز باید تسلیم باشیم و به وظیفه خود عمل کنیم، آن‌گونه که ابراهیم خلیل (ع) تسلیم بود و آن‌گونه که امام حسین (ع) قهرمانانه به میدان بلا قدم گذاشت.
امام عارفان حضرت سجاد (ع) به هنگام حوادث و پیشامدها خدای خود را این‌گونه می‌ستاید: «يَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَكَارِهِ، وَ يَا مَنْ يَفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ...»؛ «ای خداوندی که گره کارهای فرو بسته به تو گشوده می‌شود و سختی‌ها به تو آسان می‌گردد؛ ای خداوندی که از تو خواهند رهایی از تنگناها را و یافتن آسودگی را به قدرت تو دشواری خوارمایه گردد و به لطف تو اسباب کارها ساخته آید. قضا به قدرت تو جاری است... تویی آنکه در مهمات بخوانند و در سختی‌ها به او پناه جویند. هیچ بلایی از سر ما نرود جز آنکه تواش برانی و هیچ اندوهی از دل ما رخت نبندد مگر آنکه تواش از میان برداری». آنگاه عقده‌گشایی کرده مشکل خود را بیان می‌کند: «ای پروردگار من، بر من محنتی رسیده که بار گرانش مرا از پای درآورده است و به رنجی در افتاده‌ام که بر خود هموار نتوانم کرد. تو خود به قدرت خویش آن محنت و رنج بر من وارد آورده‌ای و به‌سوی من روانه داشته‌ای».
سپس با صلوات بر پیامبر تقاضای کمک می‌کند: «پس درود بفرست بر محمد و خاندانش. ای پروردگار من، به فضل خویش در آسایش بر من بگشای و به قدرت خویش سطوت اندوه را بر من بشکن و در آنچه زبان شکایت گشوده‌ام به رحمت نظر کن و مرا حلاولت استجابت در هر چه خواسته‌ام بچشان و از نزد خویش رحمتی و گشایشی خوش‌گوار بر من ارزانی دار و راه رهایی در پیش پای من بگشای». در پایان به ناتوانی خود در پیشامدها اشاره کرده و عرض می‌کند: «چنان مکن که، به سبب اندوه از انجام دادن فرایض و مستحبات تو باز مانم... تنها تویی که توانی آن اندوه را از میان برداری و آن بلا را که بدان گرفتار آمده‌ام دفع کنی». خواندن این دعا در مصیبت‌ها و حوادث تلخ دل انسان را آرام کرده، قوت می‌بخشد و برای ادامه یک زندگی خوب همراه با امیدواری آماده می‌کند.[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ «بی‌گمان انسان را در رنج آفریده‌ایم» سوره بلد، آیه ۴.
- ↑ .کشف الغمه، ج۲، ص۵۳۷.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۶.
- ↑ «و هر گزندی به شما برسد از کردار خود شماست» سوره شوری، آیه ۳۰.
- ↑ «هیچ گزندی در زمین و به جان‌هایتان نمی‌رسد مگر پیش از آنکه آن را پدید آوریم، در کتابی (آمده) است» سوره حدید، آیه ۲۲.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی؛ نهج البلاغه، ترجمه سیدجعفر شهیدی، انتشارات علمی و فرهنگی.
- ↑ بهشتی، سید جواد، مقاله «نیایش هفتم»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۴۴۵.