خصوصیات دین خاتم چیست؟ (پرسش)
| خصوصیات دین خاتم چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ ختم نبوت |
| مدخل بالاتر | نبوت |
| مدخل اصلی | ختم نبوت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
روشنفکران چه رویکردی نسبت به فلسفه خاتمیت دارند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث ختم نبوت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی ختم نبوت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین دکتر اسدالله کرد فیروزجایی در مقاله « تبیین ختم نبوت در کلام جدید» در این‌باره گفته است:
«دین اسلام که خاتم ادیان شمرده می‌شود و همه مسلمانان به آن اعتقاد دارند دارای ویژگی‌هایی است که آن ویژگی‌ها مبین سر خاتمیت میباشند. در این نوشتار مختصر به دو ویژگی آن اشاره می‌شود:
مشهورترین استدلالی که برای فلسفه خاتمیت بیان می‌کنند «کمال دین» می‌باشد؛ یعنی، دین اسلام دینی است کامل، تا ابد برای بشریت کافی می‌باشد و نیاز به دین دیگری نیست. پیامبر اسلام هم به عنوان کاملترین پیامبر است؛ او کسی است که تمام مراحل کمالات را طی نموده‌اند؛ وقتی انسان به نهایت کمالدست بیابد، دیگر کمال بالاتری وجود نخواهد داشت تا شخص جدیدی برای کشف آن بیاید. دین اسلام دینی است که برای بعد از پیامبر خاتم مردم را رها نساخته، بلکه امامت را برای حفظ میراث انبیا(ع) در نظر گرفته و در همه مراحل زندگی بشری - اعم از دنیوی و اخروی - دارای برنامه‌ریزی دقیق و عقل پسند است.
دین اسلام نسبت به ادیان قبل از اسلام دو برتری عمده دارد: یکی از ناحیه پیامبر؛ یعنی، پیامبران دیگر ادیان، مراحلی از پلکان معارف را طی کرده بودند، نه همه آنها را، به طوری که توان درک بالاتر از آن مراحل را نداشتند؛ ولی پیامبر اسلام به منتهای مراحل رسید و دیگر حقایقی غیر قابل کشف برای او باقی نماند[۱].
دیگری از ناحیه مخاطبان پیامبر است که پیامبر اسلام با مخاطبانی روبه‌رو بود که توان درک حقایق را دارا بودند؛ ولی مخاطبان پیامبران پیشین از چنین درک عمیقی برخوردار نبودند؛ پیامبر مجبور بودند به حد فهمشان با آنها سخن بگویند[۲]. اسلام دینی است که قرآن هم از کامل بودن آن سخن می‌گوید: ﴿أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا﴾[۳].
از جمله ویژگی‌های دین خاتم مصون بودن از تحریف است. تنها دین اسلام است که توانست از تحریف مصون بماند. مصونیت دین اسلام وابسته به دو عنصر برجسته می‌باشد:
- مصونیت منبع (قرآن)
- شیوه بهره‌برداری از منابع دینی.
اما این که قرآن محفوظ از تحریف می‌باشد؛ مطلبی است که هم خود قرآن به آن اشاره دارد و می‌فرماید: ﴿إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ﴾[۴] و هم تاریخ گواهی می‌دهد، قرآنی که در دست ماست همان قرآنی است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. بنابراین منبع اصلی دین اسلام که قرآن باشد مصون از تحریف خواهد بود[۵].
اما عنصر دیگر مؤثر در محفوظ ماندن دین از تحریف، روش بهره‌برداری و استنباط از منابع دین - اعم از قرآن و روایات - است؛ که همان روش اهل بیت(ع) می‌باشد.
حضرت امام خمینی بارها بر فقه جواهری و فقه سنتی تأکید می‌ورزیدند. تأکید امام به خاطر مقبولیت حتمی دیدگاه فقهی مرحوم صاحب جواهر نبود؛ شاید در خیلی از موارد بر صاحب جواهر اشکال میگرفتند؛ بلکه تأکید در شیوه بهره‌برداری صاحب جواهر از منابع احکام دین بوده است. این شیوه همان شیوه اهل بیت(ع) می‌باشد. از این رو با این روش می‌توان در همه زمانها بدون تحریف در دین، از منابع دین،احکام را استخراج نمود[۶].
با توجه به برخورداری اسلام از دو ویژگی کمال و مصونیت از تحریف، می‌توان ادعا نمود که دین اسلام دین خاتم است.»[۷].
منبع‌شناسی جامع ختم نبوت
پانویس
- ↑ ر.ک: مجمع البیان، ذیل آیه 40 سوره احزاب.
- ↑ مهدی هادوی تهرانی، باورها و پرسشها، ص60.
- ↑ «امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم» سوره مائده، آیه 3.
- ↑ «بی‌گمان ما خود قرآن را فرو فرستاده‌ایم و به یقین ما نگهبان آن خواهیم بود» سوره حجر، آیه 9.
- ↑ ر.ک: مهدی هادوی تهرانی، باورها و پرسشها، صص 28-28.
- ↑ مهدی هادوی تهرانی، باورها و پرسشها، ص28.
- ↑ فیروزجایی، اسدالله در مقاله « تبیین ختم نبوت در کلام جدید، ص132 تا 133.