اثبات نبوت با معجزه
دیدگاه ابن قبه رازی در باره معجزه
- ابن قبه رازی با دلیل و برهان خواندن معجزه و بر نبوت[۱]، برای آن شرایط دیگری نیز مطرح میکند. وی معتقد است معجزه امری است که یکی از لوازم و ضروریات آن اصلحیت است؛ اظهار معجزه اگر اصلح نباشد، چه بسا موجب کفر دیگران و همچنین متهم شدن معجزهآور به سحر و شعبده شود[۲]. بر این اساس میگوید انبیا در مواقع خاص اقامه معجزه میکردند و هر روز و هر ساعتی و برای هر کسی که تصمیم بر ایمان داشت، دست به معجزه نمیزدند، بلکه هر زمان صلاح میدانستند و در شرایطی خاص، معجزه روی میداد[۳]. ابن قبه رازی وجود این شرط را زمینه دستور معجزه از طرف خداوند متعال به معجزهآور میداند[۴].
- این بحث از مباحث پیرامونی معجزه است که آیا آورنده معجزه هرگاه اراده کرد و زمینه فراهم بود میتواند اظهار معجزه کند؟ یا اظهار معجزه فقط به دستور و اجازه خداوند متعال است و معجزهآور هیچگونه نقشی ندارد؟ ابن قبه رازی بر این باور است که معجزه حَسَب دستور خاص خداوند است و هرگاه اراده الهی به آن تعلق گیرد، معجزهآور توانایی اظهار معجزه را خواهد داشت[۵].[۶].
معاجز پیامبر اسلام(ص) و قرآن
- همه مسلمانان، از تمام فِرَق و گروهها، معجزه انبیا به ویژه رسول خدا(ص) را پذیرفتهاند. ابن قبه رازی با تأیید معاجز رسول خدا[۷] یادآور میشود که معجزات ایشان تنها با نقل اخبار صحیح مسلمانان اثبات میپذیرد، ولی برای اثبات معجزه بودن قرآن به نقل نیازی نیست و دلیل معجزه بودن آن خودش است[۸]، ضمن اینکه معتقد به عدم تحریف قرآن است[۹]. او اهل کتاب، مجوس، زنادقه و دهریه را از گروههایی میداند که با تقل مسلمانان پیرامون معاجز رسول خدا مخالفت میکنند[۱۰].[۱۱].
دیدگاه ابن قبه رازی درباره شرط اعجاز پیامبر
- ابن قبه رازی اصلحیت را شرط اعجاز رسول خدا(ص) میداند[۱۲] و اظهار معجزه ایشان را بنا بر دستور خدواند متعال و اراده او بیان مینماید[۱۳]. وی بر پایه همین دو اصل میگوید: خدای تعالی حکایت حال مشرکان نموده که از پیامبرش درخواست کردند به آسمان رود و پارهای از آن را بر سرشان بیندازد یا آنکه کتابی برایشان فرو آورد تا کتاب را قرائت کنند و کارهای دیگری که آیات شریفه قرآن به آنها اشاره کرده است، اما آن حضرت چنان نکرد. مشرکان از پیامبر خدا درخواست کردند قصی بن کلاب[۱۴] را زنده کند یا آنکه کوههای تهامه را از ایشان دور گرداند، اما رسول خدا هیچ یک از خواستههای آنان را اجابت نکرد، اگرچه در مواقعی دیگر معجزاتی برای آنان اقامه فرمود[۱۵].[۱۶].
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۳.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.
- ↑ میرزایی، عباس، ابن قبه رازی، ص۱۳۴.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۳.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.
- ↑ سید مرتضی، جوابات المسائل الطرابلسیات، ص۲۰۷.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.
- ↑ میرزایی، عباس، ابن قبه رازی، ص۱۳۴-۱۳۵.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.
- ↑ قصی بن کلاب از اجداد پیامبر بوده است: ابوالقاسم محمد بن عبدالله بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصی بن کلاب. درباره او ر.ک: ابنسعد، طبقات الکبری، ج۱، ص۶۶.
- ↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۳.
- ↑ میرزایی، عباس، ابن قبه رازی، ص۱۳۵.