ابن صوریا
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
عبدالله بن صوریا (صوری)[۱] از قبیله بنی‌ثعلبة،[۲] معروف به ابن‌صور اسرائیلی[۳] یکی از دانشمندان بزرگ یهود در عصر پیامبر از زندگانی وی اطلاع فراوانی در دست نیست؛ ولی روشن است که از احبار و عالمان بزرگ یهود،[۴] اعلم آنان به تورات[۵] و معاصر با پیامبر(ص) بوده است. در منابع موجود، روایات متفاوت و گاه متناقضی آمده که شناخت او و اظهارنظر قاطع درباره وی را مشکل می‌سازد. براساس برخی گزارش‌ها، وی هنگام ورود پیامبر به مدینه، با عدّه‌ای از یهودیان فدک نزد ایشان آمده و ضمن محاجّه با حضرت، مطالبی را پرسیدند و به‌رغم یقین کردن به رسالت پیامبر، از پذیرش اسلام سرباز زدند؛[۶] البتّه درباره ابن صوریا گفته شده که پس از این واقعه مسلمان شد، ولی مدّتی بعد، از اسلام برگشت.[۷] برخی دیگر از گزارش‌ها او را تا پایان عمر، یهودی معتقد معرّفی کرده که روابط نزدیکی با پیامبر(ص) داشت و حضرت را از برخی احکام تورات آگاه می‌کرد؛[۸] گرچه فرض آگاهی یافتن پیامبر(ص) از احکام تورات به وسیله ابن صوریا با اعتقادات اسلامی سازگار و قابل پذیرش نیست. در روایتی دیگر آمده که در ماجرای تعیین حُکم زنای محصنه زن و مردی یهودی، از میان بزرگان خیبر، وی در جایگاه عالم‌ترین یهودی به تورات، حسب دستور پیامبر(ص) در میان جمع حاضر شد و حکم تورات (سنگسار کردن زناکاران) را اعلام کرد.[۹] در مقابل این گروه از روایات به روایت دیگری بر می‌خوریم که وی را یهودی فتنه‌جو معرّفی می‌کند. او و عدّه‌ای از بزرگان یهود، نزد پیامبر(ص) رفتند و از حضرت خواستند که برای حل اختلاف موجود بین آنها و قومی دیگر از یهود به نفع آنها داوری کند تا در عوض، رسالت حضرت را تأیید کنند. انگیزه آنان ازاین درخواست آن‌بود که پیامبر را از حق و دستور قرآن منحرف سازند[۱۰].[۱۱]
ابن صوریا در شأن نزول
پرسش‌های وابسته
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ التعریف، ص ۹۶.
- ↑ البدایة و النهایه، ج ۳، ص ۱۸۶.
- ↑ الاصابه، ج ۴، ص ۱۱۵.
- ↑ الاصابه، ج ۴، ص ۱۱۵.
- ↑ مجمع‌البیان، ج ۳، ص ۲۹۹ ـ ۳۰۰.
- ↑ مجمع‌البیان، ج ۱، ص ۳۲۵.
- ↑ الاصابه، ج ۴، ص ۱۱۵.
- ↑ جامع‌البیان، مج ۴، ج ۶، ص ۳۴۰.
- ↑ جامع‌البیان، مج ۴، ج ۶، ص ۳۴۰.
- ↑ اسباب‌النزول، واحدی، ص ۱۶۲.
- ↑ الهی‌زاده، محمد حسن، مقاله «ابن صوریا»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱.