اسماعیل بن ابی‌الحسن
مقدمه
راوی امام رضا(ع). بر اساس روایتی که در متون روایی آمده، وی در زمره راویان حضرت قرار گرفته است. این روایت اولین بار در کتاب الثاقب فی المناقب[۱] نقل شده و به نظر می‌رسد پس از آن به دیگر متون روایی راه یافته است. با این حال، در متون رجالی کهن نامی از وی ذکر نشده است. برخی بر این باورند که وی از یاران خاص امام رضا(ع) بوده[۲] و در باب معجزات امام رضا(ع)، حدیثی از حضرت روایت کرده است که می‌گوید: همراه با امام رضا(ع) بودم. ایشان دستش را روی زمین کشید مثل اینکه می‌خواست چیزی را آشکار کند. پس تکه‌های خالص طلا ظاهر شد. سپس ایشان روی آنها دست کشید تا غیب شدند. با خودم گفتم: ای کاش تکه‌ای از آنها را به من می‌داد. امام فرمود: آگاه باش که وقت آن نرسیده است[۳]. علامه مجلسی پس از بیان این حدیث می‌گوید: معنای این روایت این است که خروج خزائن زمین و تصرف ایشان در آن، در زمان قائم(ع) است[۴]. شرح حال او چندان روشن نیست[۵] و در کتب معتبر، هیچ تاریخ ولادت یا وفاتی از وی ثبت ننموده‌اند و فقط همان سه، روایت مذکور را به نقل از او ذکر کرده‌اند. البته با توجه به محتوای روایت مذکور، به نظر می‌رسد که وی مورد اعتماد حضرت بوده است.
علاوه بر نقل روایت از امام رضا(ع)، اسماعیل بن ابی‌الحسن با واسطه فردی، دو روایت در باب شکر[۶] و در باب طب ائمه(ع)[۷] از امام صادق(ع) نقل کرده است.[۸]
منابع
پانویس
- ↑ الثاقب فی المناقب، ص۱۸۳.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۶۱۱.
- ↑ الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۳۴۰؛ کشف الغمة، ج۳، ص۹۷؛ بحار الأنوار، ج۴۹، ص۵۰؛ مدینة المعاجز، ج۷، ص۲۴۰.
- ↑ بحار الأنوار، ج۴۹، ص۵۰.
- ↑ المفید من معجم رجال الحدیث، ص۶۲.
- ↑ جامع الرواة، ج۲، ص۲۰؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۱۶؛ الکافی، ج۲، ص۹۶؛ بحار الأنوار، ج۸، ص۳۲.
- ↑ طب الأئمة(ع)، ابن بسطام، ص۵۴؛ بحار الأنوار، ج۵۹، ص۱۱۷؛ وسائل الشیعة، ج۲۵، ص۲۳۶؛ الفصول المهمة، حر عاملی، ج۳، ص۱۸؛ مستدرک الوسائل، ج۱۳، ص۷۹؛ ج۱۶، ص۴۳۹.
- ↑ روحانی، فاطمه، مقاله «اسماعیل بن ابی‌الحسن»، دانشنامه امام رضا ج۲ ص ۲۲۱.