نبوت

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

نبوت گرفتن خبر از جانب خداوند برای هدایت مردم و اصلاح معاش و معاد آنان است.

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل نبوت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

واژه‌شناسی لغوی

نبوت در اصطلاح

نبوت در اصطلاح متکلمان

متکلمان امامیه، با استفاده از حسن و قبح ذاتی و عقلی و با کمک صفات الهی همچون عدل و حکمت و لطف الهی، به تعریف نبوت و ضرورت بعثت پیامبران پرداختند. همه تعریف متکلمان امامیه از نبوت به سه عنصر مهم اشاره دارند. نخست اینکه نبی، از طرف خداوند برانگیخته شده است. دوم: مأموریت اصلاح امور مردم و هدایت‌گری آنها را دارد و سوم: با روش اعجاز به اثبات خود پرداخته است. اشاعره معتقدند انبیایی که از طرف خداوند متعال برگزیده شدند، هیچ ضرورتی نداشته است چون منکر حسن و قبح ذاتی هستند ^[۱].

نبوت در اصطلاح فیلسوفان

فلاسفه معتقدند، وقتی تمام قوای حسی و خیالی و عقلی انسان رشد کرد، قابلیت ارتباط با ملائکه و امکان دریافت وحی و توانایی صدور معجزه را پیدا می‌کند. در واقع وحی الهی، فعل الهی است و به پیامبران، تفضل و عنایت می‌شود ولی به انسان‌های کاملی که به جهت رشد هستی شناختی، قابلیت دریافت آن را داشته باشند ^[۲].

نبوت در اصطلاح عارفان

اصطلاحاتی در عرفان مطرح است که شناخت آنها در تبیین نبوت مؤثر است. امام خمینی رحمة الله علیه: "نبوت، مقام ظهور خلافت و ولایت است و ولایت، مقام بطون ثبوت است" مقام نبوت، دو قسم تعریف و تشریع دارد. نبوت تعریف افزون بر تبلیغ احکام، تأدیب به اخلاق، تعلیم به حکمت و قیامِ به سیاست است، این قسم از نبوت را رسالت نیز می‌گویند. تقسیم‌بندی دیگر نبوت: نبوت مطلقه و مقیّده، اِخبار از معرفت ذات حق تعالی، اسماء و صفات و احکام الهی است. "ولی الله" با الهام و ارشاد غیبی و وحی الهی با حق تعالی پیوند شدیدی برقرار ساخته، صاحب کرامت و خرق عادت و مبدأ افعال الهی می‌شود. تفاوت نبی و رسول و ولی این است که نبی و رسول، دارای تصرف در خلق بر حسب ظاهر و شریعت هستند؛ اما ولی بر حسب باطن و حقیقت در آن تصرف می‌کند؛ به همین جهت، ولایت، از نبوت بزرگتر است. اهل معرفت تجلی و ظهور حقیقت وجود مطلق را ضروری می‌دانند و تجلیات نیز بر اساس استعدادهای موجودات تحقق می‌یابد لذا برای تکمیل حلقه‌های این سلسله تجلیات، حلقه و مرتبه انسان کامل ضرورت دارد. انسان کامل، نزد اهل معرفت، جامع بین مظهریت مطلقه و مظهریت اسما و صفات و افعال است. هیچ موجودی از موجودات جهانِ امکان، هم وزن او نیست. چنان که امام رضا می‌فرماید: "الْإِمَامُ وَاحِدُ دَهْرِهِ لَا يُدَانِيهِ أَحَدٌ..." انسان کامل به لحاظ وجودِ کلیِ سِعی و انبساطی‌اش، بر همه مقدم بوده و همه انبیا در شریعت و ولایت خود وارث اویند. اما درباره نسبت نبوت و ولایت و انسان کامل مولا عبدالصمد همدانی می‌نویسد: "نبوت، ظاهر ولایت و ولایت، باطن نبوت است و اصولا وجود انسان کامل، از ضروریات نظام هستی است و انسان کامل نیز یا نبی است یا ولی،... ". عارفان نیز تلاش نمودند که خداشناسانه و انسان‌شناسانه و هستی‌شناسانه به معرفی نبوت و رسالت و ولایت و انسان کامل بپردازند ^[۳].

جستارهای وابسته

پیامبر (نبی)

پرسش‌های وابسته

الگو:فهرست پرسش‌ها

منبع‌شناسی جامع نبوت

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

[1] کلام نوین اسلامی، ص ۳۷-۳۹.

[2] کلام نوین اسلامی، ص ۴۰ و ۴۱.

[3] کلام نوین اسلامی، ص ۴۲-۵۰.

[۱]

[۲]

[۳]