مکتب سیاسی به چه معناست؟ (پرسش)
| مکتب سیاسی به چه معناست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ فقه سیاسی |
| مدخل اصلی | مکتب سیاسی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
مکتب سیاسی به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث فقه سیاسی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی فقه سیاسی مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین ابوالفضل شکوری در کتاب «فقه سیاسی اسلام» در این‌باره گفته است:
«باید توجه داشت که “مکتب سیاسی” با “علم سیاست” که آن را “پلتیک” نیز می‌نامند، فرق می‌کند. همچنین مفهوم “مکتب سیاسی” با مفهوم “دیپلماسی” متفاوت و از هم جدا هستند، زیرا دیپلماسی، همان “علم سیاست” است، در حالی‌که مکتب سیاسی، بُعد و بخشی از یک ایدئولوژی است.
فرق مکتب سیاسی با علم سیاست، عین فرق مکتب اقتصادی با علم اقتصاد است. مکتب اقتصادی، تئوری است و مبانی کلی اعتقادی یک مرام را در مورد مسائلی، مانند: مالکیت، حدود مالکیت، قبول و یا نفی مالکیت، انواع مالکیت‌ها و... بحث می‌کند و در مورد خواست‌های معیشتی، “روش” ارائه می‌دهد.
اما علم اقتصاد کاری به این مسائل ندارد، بلکه “فن” تکثیر تولید و اشباع بازار مصرف است و ناشی از ایدئولوژی خاصی نیست؛ پس اولی تئوری و روش است، در حالی که دومی فن و علم است. مکتب اقتصادی را باید ایمان آورد و باور کرد، اما علم اقتصاد را باید “آموخت” و آموختن غیر از “ایمان” آوردن است.
سیاست نیز همان‌گونه است. “مکتب سیاسی”، ناشی از ایدئولوژی خاصی است و چون ایدئولوژی‌ها مختلف هستند، قهر مکتب‌های سیاسی گوناگون زیادی نیز وجود دارد، در حالی که “علم سیاست” بیش از یک علم نیست و آن همان چیزی است که در فرهنگ غربی آن را “دیپلماسی” می‌نامند. مکتب سیاسی هر شخص و هر جریان، ناشی از جهان‌بینی اوست و لذا، اسلام به عنوان یک ایدئولوژی و دین، دارای مکتب سیاسی ویژه‌ای است؛ هرچند که علم سیاست ویژه‌ای ندارد؛ زیرا علم سیاست، مخصوص مکتب و آیین خاصی نیست بلکه عمومیت دارد. چنان که مرام‌های باطلی، مانند: مارکسیسم، لیبرالیسم و... نیز دارای مکتب سیاسی خاص خودشان می‌باشند و مکاتب سیاسی آنها جدا از علم سیاست است.
در مکتب‌های سیاسی، از علم سیاست و حقوق سیاسی بحث نمی‌شود، مکان و جای بحث و طرح آن “تاریخ عقاید سیاسی” است، چنان‌که مکان و جای ویژه مکتب‌های اقتصادی “تاریخ عقاید اقتصادی” است و نه خود “علم اقتصاد”.»[۱]
منبع‌شناسی جامع فقه سیاسی
پانویس
- ↑ شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، ص ۸۶.