ابن صوریا

ابن صوریا از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابن صوریا در قرآن - ابن صوریا در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

عبدالله‌ بن ‌صوریا (صوری) از قبیله بنی‌ثعلبة، معروف به ابن‌صور اسرائیلی یکی از دانشمندان بزرگ یهود در عصر پیامبر از زندگانی وی اطلاع فراوانی در دست نیست؛ ولی روشن است که از احبار و عالمان بزرگ یهود، اعلم آنان به تورات و معاصر با پیامبر (ص) بوده است. در منابع موجود، روایات متفاوت و گاه متناقضی آمده که شناخت او و اظهارنظر قاطع درباره وی را مشکل می‌سازد. براساس برخی گزارش‌ها، وی هنگام ورود پیامبر به مدینه، با عدّه‌ای از یهودیان فدک نزد ایشان آمده و ضمن محاجّه با حضرت، مطالبی را پرسیدند و به‌رغم یقین کردن به رسالت پیامبر، از پذیرش اسلام سرباز زدند؛ البتّه درباره ابن صوریا گفته شده که پس از این واقعه مسلمان شد، ولی مدّتی بعد، از اسلام برگشت. برخی دیگر از گزارش‌ها او را تا پایان عمر، یهودی معتقد معرّفی کرده که روابط نزدیکی با پیامبر (ص) داشت و حضرت را از برخی احکام تورات آگاه می‌کرد؛ گرچه فرض آگاهی یافتن پیامبر (ص) از احکام تورات به وسیله ابن صوریا با اعتقادات اسلامی سازگار و قابل پذیرش نیست. در روایتی دیگر آمده که در ماجرای تعیین حُکم زنای محصنه زن و مردی یهودی، از میان بزرگان خیبر، وی در جایگاه عالم‌ترین یهودی به تورات، حسب دستور پیامبر (ص) در میان جمع حاضر شد و حکم تورات (سنگسار کردن زناکاران) را اعلام کرد. در مقابل این گروه از روایات به روایت دیگری بر می‌خوریم که وی را یهودی فتنه‌جو معرّفی می‌کند. او و عدّه‌ای از بزرگان یهود، نزد پیامبر (ص) رفتند و از حضرت خواستند که برای حل اختلاف موجود بین آنها و قومی دیگر از یهود به نفع آنها داوری کند تا در عوض، رسالت حضرت را تأیید کنند. انگیزه آنان ازاین درخواست آن‌بود که پیامبر را از حق و دستور قرآن منحرف سازند

منابع

• الهی‌زاده، محمد حسن، مقاله «ابن صوریا»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱