علی بن عیسی رمانی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مفسران است. علی بن عیسی رمانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: علی بن عیسی رمانی در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابوالحسن علی بن عیسی بن علی رمّانی ورّاق اُخشیدی اهل سامرا و متولد سال ۲۹۶ هجری در بغداد بود. [۱] ادیب و نحوی که شاگرد زجاج، ابن درید و ابوبکر بن سراج بود و نزد آنان به فراگیری علوم و معارف پرداخت. [۲] هلال بن محسن، ابوالقاسم تنوخی و حسن بن علی جوهری از او روایت کرده‌اند. [۳]
او را دارای فصاحت در گفتار، آشنا و آگاه به علوم فراوان از جمله قرآن، فقه، نحو، کلام و منطق معرفی کرده و گفته‌اند وی نحو و منطق را به گونه‌ای درهم آمیخته که فهم آن بسیار دشوار است. او همچنین از روش بصریان در نحو استفاده کرده و از آن بهره برده است. به خاطر معتزلی مذهب بودن، امام علی (ع) را پس از پیامبر (ص) فاضل‌ترین مردم می‌‌داند. گویا ازاین رو او را شیعه دانسته‌اند. [۴]
رمانی در سال ۳۸۴ هجری در بغداد از دنیا رفت. [۵] تصنیفات و تألیفات بسیاری در زمینه‌های نجوم، فقه، لغت، نحو و کلام معتزله از خود به جا گذاشت که عبارت‌اند از: شرح کتاب سیبویه، نکت سیبویه، اغراض کتاب سیبویه، المسائل المفردات من کتاب سیبویه، شرح المدخل للمبرد، شرح مختصرالجرمی، شرح المسائل، للاخفش دو کتاب کوچک و بزرگ، شرح الالف واللام للمازنی، شرح الموجز لابن سراج، التصریف، الهجا، الایجاز فی النحو، المبتدأ فی النحو، الاشتقاق الصغیر، الاشتقاق الکبیر، الالفات فی القرآن، اعجازالقرآن، شرح کتاب الاصول لابن سراج، [۶] الالفاظ المترادفة والمتقاربه المعنی، شرح الصفات، الجامع الکبیر فی تفسیر القرآن، الایجاز فی شرح الایضاح لابی علی، حدودالاکبر والاصغر فی النحو. [۷].[۸]
