عمرو بن عبید بصری
عمرو بن عبید بصری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عمرو بن عبید بصری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابوعثمان عمرو بن عبید بن باب بصری معتزلی قدری تیمی در سال ۸۰ هـ [۱] در بلخ به دنیا آمد[۲] و ساکن بصره[۳] بود. او از موالی بنی عدویه[۴] و صحابی حضرت امام صادق (ع)بود.[۵] از امام باقر و امام صادق (ع)،[۶] ابی العالیه، ابی قلابه، حسن بصری[۷] و واصل بن عطاء[۸] استفاده کرده است. عده‌ای چون عبدالوارث، یحیی بن سعید، ابن عیینه و دیگران از او روایت کرده‌اند.[۹]
او فردی متکلم، مفسر، محدث و فردی زاهد بود.[۱۰] برخی از رجال‌نویسان او را ضعیف[۱۱]، و برخی دیگر او را متروک الحدیث یا دروغگو می‌‌دانند.[۱۲] ایشان به خلیفه عثمان تمایل داشت و ابوبکر خلیفه اول را بر علی (ع) ترجیح می‌‌داد.[۱۳] با منصور خلیفه عباسی رابطه دوستی داشت و وی را موعظه می‌‌کرد و پس از مرگش منصور برای او گریست و مرثیه‌ای خواند.
او به آرای دهریه، گروهی که به قدمت دهر معتقدند، معتقد بود[۱۴] و با هشام بن حکم درباره امامت مناظره کرد. به سال ۱۴۴ هـ [۱۵] در ۶۴ سالگی[۱۶] در حران، [۱۷] بین راه مکه و بصره از دنیا رفت.[۱۸] آثار او عبارت‌اند: «الردّ علی القدریه»، «کتاب التفسیر»، «کتاب العدل و التوحید [۱۹] دیوان شعر و خطب و رسائل[۲۰].[۲۱]
برحسب روایات، پرسش تفسیری از امام صادق (ع) داشته است[۲۲]، ولی اعتقاد وی به امامت آن حضرت ثابت نیست[۲۳].[۲۴]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۰۳.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۴۰۴.
- ↑ تاریخ الاسلام ۹/۲۴۲.
- ↑ تنقیح المقال ۲/۳۳۴.
- ↑ رجال الطوسی ۲۴۸.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث ۶/۵۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.
- ↑ تهذیب الکمال ۲۲/۱۳۱.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.
- ↑ کشف الظنون ۵/۸۰۲.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۶/۱۰۴.
- ↑ میزان الاعتدال ۳/۲۷۴.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۴۰۴.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۴۰۴.
- ↑ کشف الظنون ۵/۸۰۲.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۴۰۴.
- ↑ معجم المؤلفین ۸/۹.
- ↑ شذرات الذهب ۱/۲۱۰.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۰۳.
- ↑ هدیة العارفین ۱/۸۰۲.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۵۷۷-۵۷۸.
- ↑ ر. ک: صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۴۱۹-۴۲۱، ح۱۷۴۶ (باب معرفة الکبائر... ، ح۲). این حدیث را صدوق با سند خویش از عبد العظیم حسنی نقل نموده و طریق صدوق به عبد العظیم را آیت‌الله خویی صحیح توصیف کرده است. (ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۴۹ و ۵۰).
- ↑ ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۱۱۲-۱۱۴، رقم ۸۹۳۶.
- ↑ بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۲۳۷.