ابوعمره انصاری
ابوعمره انصاری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوعمره انصاری در تراجم و رجال - ابوعمره انصاری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
نام وی و نام پدرش را به اختلاف عمرو بن محصن[۱]، ثعلبة بن عمرو بن محصن[۲] و اسید بن مالک[۳] و رشید[۴]، بشیر بن عمرو بن محصن[۵] و بشر بن عمرو[۶] گفته‌اند. ابونعیم[۷] نام کامل ابوعمره را ثعلبة بن محصن بن عبید بن عمرو بن مبذول بن عامر بن مالک ذکر کرده است. به نظر می‌رسد، نام و نسب او همان‌گونه که ابن کلبی[۸] نقل کرده، بشیر بن عمرو بن محصن است و عناوینی مانند بشر و رشید تصحیف هستند. همچنین ثعلبة بن عمرو بن محصن نیز نام برادر اوست. بر این اساس او از شاخه بنو مبذول از تیره بنو مالک بن نجار[۹] از قبیله خزرج است اما طبرانی[۱۰] و ابونعیم[۱۱] او را از بنومازن بن نجار می‌دانند، که اشتباه است.
مادر وی را کبشه دختر ثابت بن منذر، خواهر حسان بن ثابت[۱۲] معروف به برصاء یاد کرده‌اند که پنجمین زن صحابی است[۱۳]. همسر وی هند، دختر مقوم بن عبد المطلب و دخترعموی رسول خدا (ص) است[۱۴]. تراجم نگاران، ام‌ثابت را دختر ابوعمره[۱۵] و عبدالرحمان بن ابی عمره را پسر وی دانسته‌اند[۱۶]. ابن عبدالبر[۱۷] می‌گوید: در صورتی که نام ابوعمره بشیر باشد، ابوعبیده انصاری (کشته شده در بئر معونه) نیز برادر او خواهد بود.
او در غزوه‌های بدر و احد شرکت داشت[۱۸]، در نبرد جمل برای یاری امیر مؤمنان (ع)، صد هزار درهم به آن حضرت بخشید[۱۹] و در صفین به شهادت رسید[۲۰]، ابن حبیب بغدادی[۲۱] نام وی را در شمار صحابه‌ای که در جمل و صفین با امیر مؤمنان (ع) بودند، ذکر کرده است. طبری[۲۲] ضمن اشاره به یاری وی و بخشیدن مبلغ بالا در نبرد جمل، از او در شمار شهدای سال ۳۷ نام می‌برد. به گفته منقری[۲۳] او امیر مؤمنان (ع) را به هنگام حرکت از مدینه به سوی بصره و نبرد جمل همراهی کرد و با آن حضرت به سوی صفین رهسپار گردید، اما در فاصله یک شبی تا صفین، دچار تردید شد. سپس به زودی شک وی برطرف گردید، خود را به صفین رساند و با شامیانی که آب را بر یاران امام علی (ع) بسته بودند، جنگید. امام علی (ع) تنی چند، از جمله وی را برای گفتگو نزد معاویه فرستاد تا وی را به کتاب خدا و وحدت میان مسلمانان و اطاعت دعوت کنند، که بیانگر شخصیت ممتاز اوست. بنا بر این گزارش، ابوعمره انصاری، نخستین کسی بود که در آن میان با معاویهسخن گفت و به مقام و برتری امام علی (ع) در دین و سابقه وی در پذیرش اسلام و قرابت با رسول خدا (ص) و حقانیت آن حضرت اشاره، و معاویه را به دوری از تفرقه و خونریزی در جماعت مسلمانان دعوت کرد. وی در مورد اعطای یک سهم از غنایم جنگی برای افراد و یک سهم برای اسب‌ها[۲۴] و اجازه رسول خدا (ص) برای نحر شترهایی که افزون بر حمل بار، مرکب مسلمانان در غزوه‌ها بودند[۲۵] و ارزش تیراندازی در راه خدا[۲۶] روایاتی نقل کرده است. او همچنین حدیثی از عثمان در مورد اهمیت حضور در مسجد برای نماز عشا[۲۷] روایت کرده است.
روایت ثواب تیراندازی را با تردید از وی و ابوعمرو انصاری نقل کرده‌اند، اما ابن اثیر[۲۸] و ابن حجر[۲۹] آن را به ابوعمره (نه ابوعمرو) نسبت می‌دهند .[۳۰]
جستارهای وابسته
- بنی عمرو بن مبذول (قبیله)
- بنی مازن بن نجار (قبیله)
- خزرج (قبیله)
- ثعلبة بن عمرو بن محصن (برادر)
- عبدالرحمن بن ابی‌عمره (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ مزی، ج۱۷، ص۳۱۸.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۴۸؛ ابونعیم، ج۱، ص۱۲۲.
- ↑ طبرانی، ج۱، ص۲۱۱؛ ر. ک: مزی، ج۱۷، ص۳۱۸.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۲۴۱ که به احتمال، تصحیف اسیدبن مالک است.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، ص۲۹۲؛ طبری، ج۱۱، ص۵۱۱؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۸۳.
- ↑ ذهبی، ج۱، ص۴۶۶.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۱۲۲.
- ↑ ابن کلبی، ج۲، ص۴۹.
- ↑ ابن کلبی، ج۲، ص۴۷.
- ↑ طبرانی، ج۱، ص۲۱۱.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۶۱.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، ص۲۹۲.
- ↑ ابن ماکولا، ج۷، ص۱۵۵.
- ↑ ابن سعد، ج۸، ص۳۹.
- ↑ ابن حجر، ج۸، ص۳۶۶.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۶۱؛ ابن حبان، ج۳، ص۴۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۸۳.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۶۱.
- ↑ طبرانی، ج۱، ص۲۱۱؛ ابن حبان، ج۳، ص۴۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۸۳؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۶۱.
- ↑ ابن حبیب، ص۲۹۴.
- ↑ المنتخب، ص۱۲.
- ↑ منقری، ص۱۸۴.
- ↑ ر. ک: دارقطنی، ج۴، ص۵۹؛ ابویعلی، ج۲، ص۲۲۳.
- ↑ ر. ک: ابن المبارک، ص۲۳.
- ↑ حاکم، ج۷، ص۳۹۵.
- ↑ ابن ابی شیبه، ج۱، ص۳۶۷.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۲۲۵.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۲۴۰.
- ↑ طیبی، ناهید، مقاله «ابوعمره انصاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۵۶-۴۵۷.