الاختصاص (کتاب)
الاختصاص کتابی است با زبان عربی که به پژوهشی درباره احادیث معصومان(ع) در حوزه عقاید، سیره و تاریخ، حکمت و اندرز، اخلاق و آداب، فضایل اهل بیت و نقایص مخالفان آنان، معجزات و کرامات می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر شیخ مفید است و انتشارات دارالمفید نشر آن را به عهده داشته است.
| الاختصاص | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | شیخ مفید |
| موضوع | کلام ، احادیث |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات دارالمفید |
| محل نشر | بیروت، لبنان |
| سال نشر | ۱۴۱۴ ق ش |
| تعداد صفحه | ۴۵۳ |
| شماره ملی | ۵۶۳۸۹۵ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب، دارای باب‌بندی و فصل‌بندی نیست، اما تمام مطالب، در قالب هفده عنوان مختلف، ارائه نموده است.
کتاب با دو روایت در فضل علم آغاز می‌‌شود و سپس روایاتی دربارۀ شرطة الخمیس (سپاهیان جان بر کف امیر المؤمنین) و بعد احادیثی در مورد چند فضل علما و آنگاه دربارۀ اصحاب ائمه(ع)؛ روایاتی دربارۀ حوادث پس از وفات پیامبر، مناظرۀ ابو حنیفه با امام صادق و قصیدۀ فرزدق، اقوال برخی از حکما و وصایای لقمان حکیم از دیگر موضوعاتی است که دراین کتاب نقل شده است.
از آنجا که مطالب کتاب پراکنده است و موضوعات مطرح شده در آن سیر منطقی و منسجمی ندارد دربارۀ انتساب آن به شیخ مفید مباحث فراوانی بین کتابشناسان و محققان درگرفته است؛ برخی به همین دلیل منکر انتساب این کتاب به شیخ مفید شده‌اند که می‌‌توان به مقالۀ مفصل سید محمد جواد شبیری در چهار مقاله اشاره کرد که ضمن مقالات کنگرۀ شیخ مفید به چاپ رسیده.»[۱]
فهرست کتاب
- خطبة المؤلف و مقدمة الکتاب
- طائفة من أقوال الأئمة(ع)
- ذکر السابقین المقربین من أمیر المؤمنین(ع)
- فی المقداد بن الأسود
- فیِ سَلْمَانَ الْفَارِسِیِ
- فِی أَبِی ذَرٍّ الْغِفَارِیِّ وَ عَمَّارِ بْنِ یَاسِرٍ
- فی عمرو بن الحمق الخزاعی
- حدیث الغار
- طائفة من أقوال النبی صو الأئمة(ع)
- فیها مسائل الیهودی التی ألقاها علی النبی ص
- مسائل عبد الله بن سلام
- أحادیث الأئمة(ع) و أصحابهم
- حدیث محمد بن مسلم الثقفی
- حدیث داود الرقی مع الخارجی
- حدیث أبی الحسن موسی بن جعفر(ع)
- حدیث أبی الحسن موسی بن جعفر(ع)و هارون الرشید و الفضل بن الربیع
- حدیث موسی بن جعفر(ع) مع یونس بن عبد الرحمن
- حدیث جابر بن عبد الله الأنصاری مع الإمام الباقر(ع)
- حدیث رسول الله صمع الأصحاب بعد نزول آیة المودة
- فی ذکر حواری أهل البیت(ع) و جملة من أصحابهم
- خزیمة بن ثابت
- الأصبغ بن نباتة
- زرارة بن أعین و جابر بن یزید الجعفی
- عیسی بن أعین
- عمران بن عبد الله القمی
- محمد بن أبی بکر رحمه الله
- ابن لیلی و شتیر
- عبد الله بن العباس بن عبد المطلب
- قنبر مولی أمیر المؤمنین ص
- میثم بن یحیی التمار
- ما جاء فی رشید الهجری
- زید بن صوحان
- مالک الأشتر
- سفیان بن لیلی الهمدانی
- تسمیة من شهد مع الحسین بن علی(ع) بکربلاء
- عمرو بن عبد الله السبیعی
- زیاد بن المنذر الأعمی
- سورة بن کلیب
- إبراهیم بن شعیب
- عبد الله بن المغیرة الخزاز الکوفی
- سعد بن عبد الملک الأموی
- إسماعیل بن عبد الرحمن الجعفی
- أبو أحمد محمد بن أبی عمیر
- زکریا بن آدم و أبی جریر زکریا بن إدریس بن عبد الله القمیین
- المرزبان بن عمران القمی الأشعری
- صفوان بن یحیی
- علی بن عبید الله بن علی بن الحسین(ع)
- طائفة من أحادیث الأئمة(ع)و أصحابهم و غیرهم
- حدیث موسی المبرقع
- حدیث هشام بن الحکم و دلائله علی أفضلیة علی(ع)
- حدیث تزویج الجواد(ع)
- حدیث فی مدح قم
- حدیث محمد بن علی بن موسی الرضا(ع) و عمه عبد الله بن موسی
- أحادیث الأئمة(ع) فی مواضیع متنوعة
- حدیث أمیر المؤمنین(ع) مع إبلیس
- باب القیاس
- مناظرة مؤمن الطاق مع أبی حنیفة فی الطلاق
- جزء فیه أخبار من روایات أصحابنا و غیرهم
- حدیث المباهلة
- حدیث أم سلمة مع عائشة قبل خروجها لقتال علی(ع)
- حدیث علی(ع)مع الخوارج و إرسال صعصعة بن صوحان إلیهم
- کتاب محمد بن أبی بکر إلی معاویة
- طائفة من الأخبار لزهیر بن معاویة و مکحول و غیرهما
- حدیث الإمام الباقر(ع) و جابر الجعفی
- حدیث حول بیان الخلفاء و مدة خلافتهم
- أحادیث وصایا النبی صلعلی(ع)
- طائفة من الأحادیث فی فضائل الأئمة(ع) و معاجزهم و أقوال الأئمة(ع)
- حدیث منطق بعض الحیوانات
- المسوخ و سبب مسخها
- کتاب معاویة إلی علی(ع) و جواب علی(ع) علی ید الطرماح إلیه
- ما قرأه أبو عبد الله(ع) بعد قراءة القرآن
- ثمانیة لا یقبل الله صلاتهم
- خلق الإنسان
- فضائل علی(ع)من کتاب ابن دأب
- آفة العلامات فی السنة
- کتاب محنة أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب(ع)
- فی بیان طائفة من أحادیث الأئمة و أصحابهم
- حدیث فدک
- حدیث سقیفة بنی ساعدة
- بلاغة النبی ص
- حکم لأمیر المؤمنین(ع)
- مناظرة أبی حنیفة مع أبی عبد الله(ع)
- حدیث بغلة أبی حنیفة
- حدیث قصیدة الفرزدق لعلی بن الحسین ص
- ما روی فی أصحاب الأئمة(ع)
- عبد الله بن أبی یعفور
- عیسی بن عبد الله القمی
- فی حمران بن أعین
- فضائل أمیر المؤمنین(ع)
- ما روی فی محمد بن مسلم
- أبو جعفر الأحول محمد بن النعمان مؤمن الطاق
- جابر بن یزید الجعفی صاحب التفسیر
- ما روی فی حماد بن عیسی الجهنی البصری
- حریز بن عبد الله و ابن مسکان
- أحادیث فی تعیین الأئمة(ع) و بیان فضلهم
- فی إثبات إمامة الأئمة الاثنی عشر(ع)
- صحیفة الزهراء(ع)و أخبار أخری فی فضلهم
- حدیث المفضل و خلق أرواح الشیعة من الأئمة(ع)
- طائفة من أخبار الأئمة(ع) فی أبواب متنوعة
- جملة من الحکم و وصایا الأئمة(ع)
- حدیث فی أوقات المکروهة للجماع و جملة من وصایاهم(ع)
- فی ذکرهم فضائل سلمان الفارسی و أبی ذر الغفاری و عمار
- حدیث فی الدعاء و أوقاتها
- حدیث فی الأئمة(ع)
- حدیث فی زیارة المؤمن لله
- مواعظ أبی عبد الله(ع)لحمران
- فی بیان جملة من الحکم و المواعظ و الوصایا عنهم(ع)
- احادیث حول خصائص الأئمة(ع)
- الأئمة(ع)فی الأمر و النهی سواء
- خزائن الأرض و مفاتیحها للأئمة(ع) و بیان بعض معاجزهم و احتجاجاتهم مع الخلفاء
- طاعة الأوصیاء(ع) مفترضة
- جهات علوم الأئمة(ع)
- معرفة الأئمة(ع) جمیع اللغات و منطق الطیر و سائر الحیوانات
- فی معرفة الأئمة(ع) جمیع أحوال الناس عند رؤیتهم
- فی أن الأئمة(ع) عندهم أبواب الحکم و معاقل العلم و فصل ما بین الناس و مواد العلم و أصوله
- فی أن الأرض تطوی لهم(ع)
- فی غرائب أحوالهم و أفعالهم(ع)
- فی أن الأئمة(ع) کلهم محدثون مفهمون مفوض الیهم
- فی أن من جحد حقهم(ع) کان بمنزلة إبلیس
- شذرات من أقوال الأئمة(ع) و مواعظهم
- طائفة من الحکم و المواعظ و الخطب
- بعض وصایا لقمان الحکیم لابنه(ع)
- فی بیان فضل سلمان الفارسی وجملة أخری من الأخبار
- خطبة النبی صبثنیة الوداع و ما قاله فی حق علی(ع)
- کتاب صفة الجنة و النار
- فی بیان صفة الجنة
- باب صفة النار
- فی ثواب الحب فی الله
- استدراک
- استدراک آخر
- الفهارس
دربارهٔ پدیدآورنده
