تعویذ
مقدمه
تعویذ به مفهوم نخست ـ که به آن "عوذه" یا "تعویذه" نیز گفته میشود ـ به منظور فوق برای خود یا دیگری خوانده و یا نوشته شده و همراه میگردد.
حکم تکلیفی
تعویذ با قرآن، اسامی خداوند، اذکار و ادعیه وارد شده از معصومان (ع) و مضامین صحیح، جایز و با اذکار مجهول و مضامین نادرست حرام است. [۱] از پیامبر اکرم (ص) و دیگر معصومان (ع) تعویذهای بسیاری در موضوعات مختلف نقل شده که در کتب روایی به تفصیل آمده است.[۲]
احکام
همراه داشتن تعویذ حتّی برای زن حائض، [۳] ساختن محفظه طلا یا نقرهای برای آن [۴] و گرفتن اجرت بر تعویذِ مشروع، مباح [۵] و دمیدن در آن مکروه است. [۶].[۷]
تعویذ از شرّ شیطان و بلندگفتن بسم‌الله
امام صادق(ع) سیره‌اش این بود که قبل از قرائت، «أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ» را می‌خواند؛ سپس «بِسْمِ اللَّهِ» را بلند قرائت می‌کرد. حنان بن سدیر گوید: پشت سر امام صادق(ع) نماز مغرب می‌خواندم، بلند تعویذ را خواند؛ سپس بلند ﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ﴾[۸] را خواند[۹]. این روایت در تهذیب الأحکام شیخ هم آمده است[۱۰].
یکی از تفاوت‌های شیعه و اهل سنت در این است که شیعه در اول هر سوره ﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ﴾ را می‌خواند و بنا بر قول مشهور فقها، ﴿بِسْمِ اللَّهِ﴾ جزو سوره است[۱۱]؛ بر این اساس بلندخواندن ﴿بِسْمِ اللَّهِ﴾ در اول هر سوره در نماز مستحب است؛ گرچه نمازی باشد که لازم است قرائت را در آن آهسته بخوانند؛ مانند نماز ظهر و عصر. صفوان جمال گوید: مدتی پشت سر امام صادق(ع) نماز می‌خواندم. وقتی که نماز از نمازهایی بود که بلند خوانده نمی‌شد، ﴿بِسْمِ اللَّهِ﴾ را در هر دو سوره بلند می‌خواند[۱۲]. خواندن ﴿بِسْمِ اللَّهِ﴾ در اول هر سوره لازم است. یحیی بن ابی‌عمران گوید: برای امام جواد(ع) نوشتم: فدایت شوم، چه می‌گویید درباره مردی که ﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ﴾ را در سوره حمد خواند و بعد رها کرد؟ مرد عباسی (ابراهیم بن هاشم) گفت اشکال ندارد. حضرت به خط خود پاسخ داد: ﴿بِسْمِ اللَّهِ﴾ را دو بار تکرار کند بر خلاف نظر عباسی؛ یعنی در اول سوره هم آن را بخواند[۱۳].[۱۴].
منابع
پانویس
- ↑ کشف الغطاء، ج۳، ص:۴۶۰؛ وسائل الشیعة، ج۶، ص:۲۳۶
- ↑ بحار الانوار، ج۷۳، ص:۲۵۱، ج۸۷، ص:۱۲۷ ـ ۳۴۱ و ج۹۱، ص:۱۹۳ ـ ۴۰۶
- ↑ وسائل الشیعة، ج۲، ص:۳۴۲؛ کشف الغطاء، ج۳، ص:۴۶۰
- ↑ العروة الوثقی، ج۱، ص:۱۵۸؛ منهاج الصالحین (خوئی)، ج۱، ص:۱۲۸
- ↑ استفتاآت (امام خمینی)، ج۲، ص:۲۹
- ↑ وسائل الشیعة، ج۶، ص:۳۵۰.
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، صفحه ۵۴۴-۵۴۵.
- ↑ «به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره فاتحه، آیه ۱.
- ↑ ابوالعباس عبدالله بن جعفر حمیری، قرب الإسناد، ص۱۲۴: «عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِيرٍ قَالَ: صَلَّيْتُ خَلْفَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) الْمَغْرِبَ. قَالَ: فَتَعَوَّذَ جِهَاراً: «أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِيعِ الْعَلِيمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ، وَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ يَحْضُرُونِ». ثُمَّ جَهَرَ بِبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ».
- ↑ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۸۹: «صَلَّيْتُ خَلْفَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) فَتَعَوَّذَ بِإِجْهَارٍ ثُمَّ جَهَرَ بِبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ».
- ↑ سیدمحمد بن علی موسوی عاملی، مدارک الأحکام، ج۳، ص۳۴۰.
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۳۱۵؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۲، ص۶۸.
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۳۱۳؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ج۲، ص۶۹؛ همو، الإستبصار، ج۱، ص۳۱۱.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص ۶۷