اسوه بودن اهل بیت
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل آبرو (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
اسوه بودن اهل بیت در حدیث
- در روایات فراوانی از اسوه بودن پیامبر و اهل بیت یاد شده است.
- طبق احادیثی که زمین هیچ گاه از وجود حجت خالی نمی‌شود؛ بعد از پیامبر اکرم اهل بیت ایشان الگو و راهنمای بشریت به سوی خداوند هستند.
- آری، امامان معصوم در هر دوره و زمان میان مردم و پروردگار در اخذ فیوضات ظاهری و باطنی وجود داشته‌اند و فقط معصوم است که به امر خداوند به هدایت هستی قیام می‌کند و آن را به کمال مطلوب و نهاییش می‌رساند. خطا در راهنمایی‌اش راه ندارد و این راهنمایی نیز عملی است به خاطر همین اهل بیت الگوهای عملی در میان مردم بودند و راه منش آنان بهترین راه هدایت و به عبارتی یکی از فلسفه‌های وجودی اهل بیت در زمین نیز همین است.
- انسان در سیر زندگی خود نیاز به الگوی عملی دارد تا با اقتدای به او حرکت کند. الگوهای بشری غالباً محدود به تاریخ و جغرافیای معینی هستند و در امتداد زمان و گستره زمین، الگو بودن خود را از دست می‌دهند، افزون بر اینکه الگو بودن آنها همه جانبه و فراگیر نیست و فقط به یک یا چند خصلت محدود می‌شود. پیامبران الهی به لحاظ برخورداری از شخصیت معنوی، الگوهای شایسته‌ای برای بشریت و در بسیط زمین و طول زمان هستند به گونه‌ای که نه هیچ زمینی آنها را محدود می‌کند و نه هیچ زمانی محصورشان می‌گرداند، الگوگیری از آنان نیز به مقدار اقتدا و پیرویشان، برای دیگران الگو خواهند بود.
- هیچ موجودی به اندازه ائمه اطهار برخوردار از کمال نیست، زیرا از جهت بینش معصوم و از جهت منش مصون هستند از این‌رو شایسته‌ترین و برترین الگو هستند[۱].
- امام باقر(ع) فرماید: "کس از امت اسلام صبح کند و امام آشکار و عادل از جانب خدا نداشته باشد، به گمراهی و گم گشتگی صبح کرده است"[۲].
- حضرت رسول(ص) می‌فرمایند: "اهل بیت من حق را از باطل جدا میکنند و هم ایشان‌اند آن امامانی که باید به آنها اقتدا کرد"[۳].
- همچنین فرمودند: "خشنودی و رضوان و گشایش و پیروزی و تقرب و دوستی خدا و رسول او برای کسی است که علی را دوست بدارد و به جانشینان او اقتدا کند"[۴][۵].
نتیجه
- از آنچه گذشت ثابت شد اسوه بودن اهل بیت برای کل بشر است؛ اما از بعضی روایات استفاده می‌شود که بعضی از معصومین نسبت به بعضی دیگر از معصومین نیز اسوه می‌باشند. در این باره امام عصر(ع) در توقیعی شریف فرمودند: "(فاطمه) دختر رسول خدا برای من اسوه و الگویی نیکوست"[۶].
- پس حکمت آفرینش فاطمه همان حکمتی است که در آفرینش پیامبران و اوصیا ایشان از جمله پیامبر اسلام و ائمه معصومین می‌باشد. آیا فلسفۀ عصمت و پاکی انبیا و اوصیا برتری ایشان از این جهت نیست که ایشان اسوه و پیشوای مردم هستند و مردم باید از آنها پیروی کنند [۷].
- پس اهل بیت مرد و زنش برترین اسوه و الگوی عملی برای تمام آفریده‌ها و انسان‌ها در همۀ مکان‌ها و زمان‌ها هستند[۸].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ عبدالله جوادی آملی، ادب فنای مقربان، ج۲، ص۱۰۹.
- ↑ الکافی، ج۱، ص۱۸۴ و ۳۷۵.
- ↑ «أَهْلُ بَيْتِي يَفْرُقُونَ بَيْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ وَ هُمُ الْأَئِمَّةُ الَّذِينَ يُقْتَدَى بِهِم»؛ الخصال، ج۲، ص۴۶۴.
- ↑ «الرَّوْحُ وَ الرَّاحَةُ وَ الرَّحْمَةُ وَ النُّصْرَةُ وَ الْيُسْرُ وَ الْيَسَارُ وَ الرِّضَا وَ الرِّضْوَانُ وَ الْمَخْرَجُ وَ الْفَلْجُ وَ الْقُرْبُ وَ الْمَحَبَّةُ مِنَ اللَّهِ وَ مِنْ رَسُولِهِ لِمَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً وَ ائْتَمَّ بِالْأَوْصِيَاءِ مِنْ بَعْدِهِ حَقّاً عَلَيَّ أَنْ أُدْخِلَهُمْ فِي شَفَاعَتِي وَ حَقٌّ عَلَى رَبِّي أَنْ يَسْتَجِيبَ لِي فِيهِمْ لِأَنَّهُمْ أَتْبَاعِي...»؛ تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۶۹.
- ↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۱۸۷- ۱۸۹.
- ↑ «...وَ فِي ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) لِي أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۴۶۷؛ شیخ طوسی، الغیبة، ص۲۸۶.
- ↑ محمدتقی مدرسی، فاطمه زهرا(س)، ص۲۳.
- ↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۱۸۹.