غزوه در قرآن
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل غزوه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
وقتی سخن از غزوات پیامبر میشود، اصطلاحی در مقابل سریه است. غزوه آن دسته از جنگهایی است که خود پیامبر در آن حضور داشته برخلاف سریه و سرایا که پیامبر کسانی را فرستاده و یا کسانی درگیر با جنگ شده که پیامبر فرماندهی آن را به عهده نداشته است. این کلمه یکبار در قرآن به همین معنای لغوی به کار رفته است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا...﴾[۱]. و کتابهایی به عنوان مغازی نوشته شده است و این آیه در خصوص جنگ احد نازل شده، که پیامبر در آن جنگ حضور داشته و متعرض مسأله تأسف و حسرتی شده که از کشته شدن جنگجویانشان و بزرگانشان در دلشان پر شده بود، و افراد بسیاری از انصار بود، چون از مهاجرین - بهطوری که گفته شده - به جز چهار نفر کشته نشدند، و این حدس انسان را قوی میکند که بیشتر مقاومت از ناحیه انصار، و بیشتر ترس و وحشت از ناحیه مهاجرین بوده، و مهاجرین قبل از انصار گریختند. گویا برای کسانی سوء ظنی نسبت به رسول خدا(ص)، که از مهاجران بوده پیدا شده و از سوی کسانی از منافقان تبلیغ شده که ایشان باعث گرفتار و کشته شدن مسلمانان گردید تا در آن مهلکه بیفتند، و این معنا از گفتار آنان استفاده میشود: ﴿ لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا...﴾، و گفتار منافقین در آیات بعدی یعنی آیه: ﴿لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا﴾[۲] بر آن اشاره دارد. اگر اطاعت از ما میکردند، و از رسول خدا(ص) اطاعت نمیکردند، نه میمردند و نه کشته میشدند. به هرحال بحث آیات جهاد و جنگ در شکل کلی آن در ذیل آن مداخل آمده و مباحث خاص غزوات به مناسب هر یک از غزوات و پیامبر ذکر شده است[۳].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «ای مؤمنان! مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند و در مورد همگنان خویش- هنگامی که سفر رفتند یا جهادگر شدند- گفتند: اینان اگر نزد ما میماندند نمیمردند یا کشته نمیشدند.».. سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.
- ↑ «اگر (آنها هم) از ما پیروی میکردند کشته نمیشدند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۸.
- ↑ سعیدیانفر و ایازی، فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم، ج۲، ص ۳۳۴.