خرب
مقدمه
انهدام و هَدم، ویرانی و درهم شکستن بناها[۱]، ضد عمران و عمارت[۲].
﴿يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ﴾[۳].
ویرانی و تخریب به قصد اضرار و براندازی، سیاستی خصمانه است که در موضوعات و موارد مختلف در معانی متفاوتی به کار می‌رود. تخریب بیوت به معنای انهدام بنا و درهم شکستن اساس ساختمان است: ﴿يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ﴾[۴].
کاربرد این کلمه در مورد مساجد، به معنای انهدام آن، ایجاد خلل در آن، ایجاد فساد و بی‌نظمی در آن و تضعیف و سُست کردن برنامه‌های آن است: ﴿مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا﴾[۵].[۶]
سیاست زمین‌های سوخته به معنای تخریب همه بناها و سوزاندن همه امکانات مادی و تدارکاتی، مفهومی است که از آیه شریفه ﴿يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ﴾[۷] قابل استخراج است. شأن نزول آیه شریفه در مورد یهودیان بنی‌نضیر بود که پیمان و معاهده‌ای با پیامبر اکرم(ص) داشتند و نقض پیمان کردند و قصد ترور رسول اکرم(ص) را داشتند. خداوند متعال خبر این توطئه را به رسولش داد و به واسطه این نقض عهد، آنان از اطراف مدینه تبعید شدند، امّا هنگام ترک قلعه‌ها و دیارشان، خانه‌هایشان را تخریب می‌کردند تا به دست مؤمنان نیفتد[۸].[۹].
منابع
پانویس
- ↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۷۰.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۷۷؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۳۴۷.
- ↑ «به دست خویش و به دست مؤمنان خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
- ↑ «به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
- ↑ «و ستمکارتر از کسی که نمی‌گذارد نام خداوند در مسجدهای او برده شود و در ویرانی آنها می‌کوشد» سوره بقره، آیه ۱۱۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۳۳.
- ↑ «به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۲۰۲.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۵۱-۲۵۲.