خرب

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

انهدام و هَدم، ویرانی و درهم‌ شکستن بناها[۱]، ضد عمران و عمارت[۲].

يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ[۳].

ویرانی و تخریب به قصد اضرار و براندازی، سیاستی خصمانه است که در موضوعات و موارد مختلف در معانی متفاوتی به کار می‌رود. تخریب بیوت به معنای انهدام بنا و درهم ‌شکستن اساس ساختمان است: يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ[۴].

کاربرد این کلمه در مورد مساجد، به معنای انهدام آن، ایجاد خلل در آن، ایجاد فساد و بی‌نظمی در آن و تضعیف و سُست‌ کردن برنامه‌های آن است: مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا[۵].[۶]

سیاست زمین‌های سوخته به معنای تخریب همه بناها و سوزاندن همه امکانات مادی و تدارکاتی، مفهومی است که از آیه شریفه يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ[۷] قابل استخراج است. شأن نزول آیه شریفه در مورد یهودیان بنی‌نضیر بود که پیمان و معاهده‌ای با پیامبر اکرم (ص) داشتند و نقض پیمان کردند و قصد ترور رسول اکرم (ص) را داشتند. خداوند متعال خبر این توطئه را به رسولش داد و به واسطه این نقض عهد، آنان از اطراف مدینه تبعید شدند، امّا هنگام ترک قلعه‌ها و دیارشان، خانه‌هایشان را تخریب می‌کردند تا به دست مؤمنان نیفتد[۸].[۹].

منابع

پانویس

  1. احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۷۰.
  2. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۷۷؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۳۴۷.
  3. «به دست خویش و به دست مؤمنان خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
  4. «به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
  5. «و ستمکارتر از کسی که نمی‌گذارد نام خداوند در مسجدهای او برده شود و در ویرانی آنها می‌کوشد» سوره بقره، آیه ۱۱۴.
  6. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۳۳.
  7. «به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
  8. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۲۰۲.
  9. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۵۱-۲۵۲.