ابوبردة بن قیس اشعری
مقدمه
از قبیله عتر تیره‌ای از اشعریان[۱] و برادر ابوموسی اشعری است که به کنیه اشتهار دارد[۲]. نام وی عامر است[۳]. در برخی گزارش‌ها گفته شده که ابوبرده فرزند ابوموسی، در نام و کنیه مثل عمویش بوده است. در این صورت، نام عامر برای ابوبرده تأیید می‌شود؛ زیرا نام فرزند ابوموسی، عامر است[۴].
ابن سعد[۵]، شرح حال او را در صحابه‌ای آورده که پیش از فتح مکه مسلمان شدند. وی که از برادرش ابوموسی اشعری بزرگ‌تر بود[۶]، در وطن خود یمن، اسلام را پذیرفت و همراه تعدادی از افراد قبیله (از جمله دو برادرش ابوموسی و ابوهم) رهسپار مدینه شد. آمدن آنان، با بازگشت مهاجران حبشه به مدینه در سال هفتم همزمان بود[۷]. بر اساس گزارش‌های دیگر، آنان برای رفتن به مدینه، مسیر دریا را انتخاب کردند که آنها را به حبشه کشاند. در آنجا با مهاجران حبشه ملاقات کردند و به همراه آنان به مدینه بازگشتند و این هنگام فتح خیبر بود[۸]. ابن سعد[۹] این گزارش را تأیید نکرده است. منشأ این گزارش‌ها می‌تواند همزمانی ورود اشعریان یمن و مهاجران حبشه به مدینه باشد. حتی سفر یمنیان از راه دریا نیز ممکن است تحت تأثیر همین همزمانی پرداخته شده باشد. ابوبرده، بعدها همانند بیشتر اشعری‌ها در کوفه سکونت گزید[۱۰]. او در حادثه طاعونی از برادرش ابوموسی خواست که آنان را به منطقه دور افتاده‌ای (وابِق) ببرد که ابوموسی با او مخالفت کرد[۱۱]. او ثقه دانسته شده[۱۲] و نامش در شمار صحابه‌ای است که یک روایت دارند[۱۳]. روایت نقل شده از وی، درباره دعای رسول خدا(ص) برای امت است که مرگشان در جنگ و طاعون باشد. [۱۴]؛ همین حدیث[۱۵] و گاه با عبارات دیگر اما به همین مضمون، از ابوموسی اشعری نیز نقل شده است[۱۶]. فرزند وی برید[۱۷] و کریب بن حارث راوی روایت اویند[۱۸]. ابن حجر[۱۹]، برید را نوه ابوبرده فرزند ابو موسی اشعری دانسته، نه فرزند ابوبردة بن قیس (برادر ابو موسی اشعری) که مورد نظر ماست. منابع به سال مرگ وی اشاره نکرده‌اند. تنها خلیفة بن خیاط[۲۰] مرگ او را در نبرد یمامه به سال یازده دانسته است که با گزارش سکونت وی در کوفه سازگار نیست.[۲۱]
جستارهای وابسته
- ابوموسی اشعری (برادر)
- برید بن ابی‌بردة بن قیس اشعری (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ سمعانی، ج۴، ص۱۵۰.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۲۶۴؛ ابن حبان، ج۳، ص۴۵۰؛ نسب کامل وی را در الطبقات ابن سعد بنگرید.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۱۲۷؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۱؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۶؛ ابن حمزه، ص۴۹۰.
- ↑ ر.ک: ابن عساکر، ج۲۶، ص۴۷.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۲۶۴.
- ↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۳۰.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۲۶۴.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۲۶؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۲۹.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۷۹.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۳۱.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۸۳؛ در برخی منابع به جای دوابق»، «دابق» آمده (بخاری، الکنی، ص۱۴؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۱) که نام روستایی در حلب است؛ یاقوت حموی، ج۲، ص۴۱۶.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۴۵۱.
- ↑ ابن حزم، ص۴۹۷.
- ↑ «اللَّهمَّ اجعَلْ فَناءَ أمَّتي قتلًا في سبيلِك بالطَّعنِ والطَّاعونِ»؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۳۷؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۴۵۰؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۱۴؛ دولابی، ج۱، ص۴۹؛ ابن قانع، ج۲، ص۲۴۱.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۴، ص۴۱۷.
- ↑ بخاری، الکنی، ص۱۵.
- ↑ ابن حجر، تسجیل المنفعه، ص۵۲۰؛ ابن حمزه، ص۴۹۰ نام فرزند وی را یزید نوشته که صحیح نیست؛ زیرا نام فردی که در سلسه سند حدیث ابو بریده قرار گرفته، در بیشتر منابع یزید بن عبدالله است. بنابراین برید می‌تواند تصحیف یزید باشد.
- ↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۷، ص۲۳۱؛ ابن ابی حاتم، ج۷، ص۱۶۹؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۳۹.
- ↑ تعجیل المنفعه، ص۵۲۱.
- ↑ خلیفه بن خیاط، ص۲۲۴.
- ↑ داداش نژاد، منصور، مقاله «ابوبرده بن قیس اشعری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۴۳-۱۴۴.