تفقه
تفقّه به‌معنای فهم دقیق و با تأمل به علم دین و علم شریعت اطلاق می‌شود و به عالمِ به حلال و حرام فقیه می‌گویند.
معناشناسی تفقه
تفقّه در لغت به‌معنای طلب فقه و تخصص در آن است[۱]. اصل آن از "فقه" به معنای ادراک چیزی و علم به آن[۲]، فهم دقیق و با تأمل است[۳]. فقه این است که از یک امر ظاهر و آشکار، به یک حقیقت مخفی و پنهان پی‌برده شود[۴] و در اصطلاح به "علم دین"[۵] و "علم شریعت" اطلاق می‌شود. تفقه معرفت به معارف و احکام و دستورهای دین است از نوع معرفت عمیق است و به "عالمِ به حلال و حرام" فقیه می‌گویند[۶]. برخی علم فقه را اشرف علوم می‌دانند [۷].[۸]
تفقه در قرآن
در آیه 122 سوره توبه چنین آمده است: ﴿فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ﴾[۹]. براساس این آیه، کوچ به سوی پیامبر(ص) برای فراگیری دین، مانند کوچ برای جهاد است. باید عده‌ای محدود نزد پیامبر(ص) آمده، دین و شریعت را فراگیرند تا هنگام بازگشت، معارف دین را برای قوم خود تبیین نمایند؛ البته مراد از تفقه در دین، فهم جمیع معارف دینی از اصول و فروع است، نه خصوص احکام عملی و حلام و حرام که فقه مصطلح متکفل بیان آن است[۱۰].[۱۱]
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۴۳.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۴۲۲.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۱۲۳.
- ↑ ده گفتار، ص۱۲۸.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۳۷۰.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۴۲۲.
- ↑ ابوالفضل شکوری، فقه سیاسی اسلام، ص۱۲۳-۱۲۷.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۹۳؛ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۲۶۱.
- ↑ «اما چرا از هر گروه ایشان دسته‌ای رهسپار نمی‌گردند تا دین‌آگاه شوند» سوره توبه، آیه ۱۲۲.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۴۰۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۹۳.