تبیین فلسفی وحی (مقاله)
تبیین فلسفی وحی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی فرآیند وحی قرآنی و نقش جبرئیل در آن می‌پردازد. این مقاله ۲۲ صفحه‌ای به قلم علی نصیری نگاشته شده و در فصلنامه قبسات (شماره ۴۸، تابستان ۱۳۸۷) منتشر گشته است.[۱]
| تبیین فلسفی وحی | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | علی ربانی گلپایگانی |
| موضوع | وحی، مجاری علم لدنی ارتباط با فرشته، ارتباط با فرشته وحی وحی در حکمت اسلامی |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه قبسات |
| وابسته به | پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | تابستان ۱۳۸۷ |
| شماره | ۴۸ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه تخصصی مجلات نور |
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «فیلسوفان اسلامی در دو مقام درباره وحی و نبوت به بحث پرداخته‌اند: یکی در نفس‌شناسی و دیگری در مباحث خداشناسی (کلام الهی). ایشان وحی را تعلیم الهی به پیامبران می‌دانند که به واسط عقل فعال انجام می‌پذیرد. مبنای تبیین فلسفی وحی این است که جهان بر اساس اسباب و مسببات تدبیر می‌شود و عقل فعال هم به اذن خداوند در تدبیر جهان نقش تعیین کننده دارد».
- نویسنده در ادامه چکیده مقاله می‌نویسد: «علوم و معارفی که به بشر اعطا می‌شود، به واسطه او تحقق می‌یابد. از سوی دیگر، نفس انسان از ماده مجرد است و شایستگی دارد با عالم عقول ارتباط برقرار کند، ولی دل‌بستگی‌های مادی و ناسوتی مانع از برقراری این ارتباط است. پیامبران کسانی‌اند که نفس خود را از تعلقات مادی و ناسوتی پیراسته‌اند و در عالی‌ترین سطح می‌توانند با عالم عقول ارتباط یابند و حقایق ماوراءالطبیعی را دریافت کنند. این حقایق در دستگاه ادراکی آنان، به صورت فرشته وحی و کلام فصیح و بلیغ تمثل می‌یابد. منتقدانی این دیدگاه را تحلیل و نقد کرده‌اند. در ارزیابی نهایی می‌توان گفت تبیین فلسفی وحی در میان فرضیه‌هایی که برای تحلیل عقلی وحی ارائه شده، بهترین فرضیه است. اگرچه نمی‌توان آن را به صورت نظریه قطعی و همه‌جانبه به شمار آورد».[۱]
فهرست مقاله
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد.[۲] پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزههاى علمیه، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «درآمدی به شیعه‌شناسی»، «امامت در بینش اسلامی»، «وحی نبوی»، «امامت اهل بیت»، «وحی‌شناسی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «اصول دین»، «قاعده لطف و وجوب امامت»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات»، «بررسی و تحلیل برهان معجزه بر امامت ولی عصر»، «خلافت الاهی و امامت مهدوی»، «براهین و نصوص امامت»، «فلسفه امامت از دید متکلمان اسلامی»، «آیه صادقین»، «برهان افضلیت و امام عصر»، «برهان حفظ شریعت و وجود امام عصر»، «تبیین فلسفی وحی»، «عقاید استدلالی»، « اهل بیت»، «برهان عصمت بر امامت امام عصر»،«درآمدی بر علم کلام»، «دعای ندبه تصویرگر آینده روشن جهان و نشان‌دهنده راه وصول به آن»، «بررسی ادله عقلی اثبات وجود امام زمان» و «شاخص‌ها و نشانه‌های امامت در مکتب رضوی» برخی از این آثار است.[۳]