حِذر در فقه سیاسی
مقدمه
آماده باش، آمادگی، توجه داشتن، غافل نشدن[۱]، برحذر بودن، احتیاط کردن، سلاح برگرفتن[۲]. معنای یاد شده نتیجه و لازمه پروا داشتن و بیمناکی از دشمن است.
﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ﴾[۳].
کلمه "حِذْر" با اصطلاح نظامی "آماده باش" مترادف است. اهمیت هوشیاری نظامی در مقابل دشمنان علاوه بر وجود چنین هشدارهایی در آیات قرآنی، در سایر اعمال عبادی نیز تأثیر داشته است؛ به طوری که برای نیروهای نظامی مستقر در میدان جنگ در حال احساس خطر، دستور خاصی برای نماز جماعت در قرآن وارد شده است: "﴿وَإِذَا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ﴾[۴]". تفصیل این نماز که به نماز خوف مشهور است، در کتب فقهی آمده است[۵].[۶]
منابع
پانویس
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۱۸۳.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۵.
- ↑ «ای مؤمنان! آمادگی‌تان را حفظ کنید» سوره نساء، آیه ۷۱.
- ↑ «و (به هنگام خطر) چون در میان ایشان بودی و برای آنان نماز برپا داشتی باید گروهی از ایشان با تو (به نماز) ایستند و جنگ‌افزارهایشان را (نیز) با خود بردارند و چون به سجده روند (و رکعت دیگر را فرادی تمام کنند) باید پس شما بایستند و پس از آن دسته دیگری که نما» سوره نساء، آیه ۱۰۲.
- ↑ زین‌الدین بن علی عاملی (شهید ثانی)، الروضة البهیة فی شرح لمعة الدمشقیه، ج۱، ص۷۶۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۲۰.