ایمان در لغت

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث ایمان است. "ایمان" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

ایمان در لغت - ایمان در قرآن - ایمان در حدیث - ایمان در نهج البلاغه - ایمان در معارف دعا و زیارات - ایمان در کلام اسلامی - ایمان در اخلاق اسلامی - ایمان در عرفان اسلامی - ایمان در فقه سیاسی - ایمان از دیدگاه برون‌دینی - ایمان معصوم - مقام ایمان - ایمان ابوطالب - ایمان نیاکان پیامبر خاتم | ایمان در معارف و سیره رضوی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ایمان (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

ایمان: تصدیق^[۱]، جای‌ گرفتن اعتقاد در قلب^[۲]، سخن کسی را باور کردن^[۳]. ایمان از ریشه "أمنْ" به این حقیقت اشاره دارد که مؤمن با اعتقاد قلبی خود از شک و شبهه که آفت اعتقاد است، در امان می‌ماند.
واژه "ایمان" مصدر باب افعال از ماده "ا، م، ن" است. اَمن در برابر ترس و امانت در برابر خیانت و همچنین "ایمان" در مقابل کفر آمده است^[۴]. همچنین، ایمان به معنای تصدیق، امنیت و آرامش و نیز، رفع خوف و وحشت استعمال شده است^[۵].
ایمان در لغت به معنای آرامش و اطمینان قلب و نبود ترس است، همچنین به معنای تصدیق کردن هم آمده است^[۶]^[۷]

ایمان

«ایمان» در لغت به معنای تصدیق است^[۸]. اهل نظر برای ایمان، تعاریفی ذکر کرده‌اند که میان آنها وجوه مشترکی هست؛ مانند «حالتی قلبی و روانی که در اثر دانستن یک مفهوم و گرایش به آن حاصل می‌شود و با شدت و ضعف هریک از این دو عامل، کمال و نقص می‌پذیرد»^[۹] و «پیوندی که میان نفس و متعلق علم آن حاصل می‌شود»^[۱۰]. پس ایمان بر دو رکن استوار است: علم و گرایش^[۱۱]. ایمان تنها گرایش و تسلیم نیست، بلکه مستلزم علم و آگاهی نیز هست. علم، محصول پیوندی است که در حوزه نفس، میان موضوع و محمول یک قضیه برقرار می‌شود. انسان تا هنگامی که از محتوای یک قضیه آگاه نباشد، نمی‌تواند به آن ایمان بیاورد. از این رو، علم را شرط لازم برای حصول ایمان دانسته‌اند^[۱۲].^[۱۳]

منابع

جمعی از نویسندگان، دانشنامه کلام اسلامی ج۱
بهشتی، سعید، مقاله «تربیت عقلانی»، دانشنامه امام علی ج۴

جستارهای وابسته

پانویس

↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۳۸۹.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱، ص۴۵.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۲۵.
↑ لسان العرب، ج۱، ص۲۲۳.
↑ التحقیق، ج۱، ص۱۶۳ و ۱۶۴؛ العین، ج۸، ص۳۸۹.
↑ کتاب العین: ص ۵۶.
↑ ر.ک: دانشنامه کلام اسلامی، ص۹۸.
↑ الْإِيمَانُ: التصديق نفسه‌؛ (کتاب العین، ص۱۰۸).
↑ آموزش عقاید، ج۳، ص۱۲۷.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، ج۱، بخش ۱، ص۱۵۴ و ۱۵۷؛ همو، شناخت‌شناسی در قرآن، ص۲۷۱؛ همو، تبیین براهین اثبات خدا، ص۷۶ و ۱۱۶؛ همو، مراحل اخلاقی در قرآن، ص۳۴۸-۳۴۹.
↑ ر.ک: مطهری، مرتضی، انسان کامل، ص۱۵۶؛ آموزش عقاید، ج۳، ص۱۲۷ و ۱۲۸.
↑ ر.ک: مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، ج۱، ص۲۲۳.
↑ بهشتی، سعید، مقاله «تربیت عقلانی»، دانشنامه امام علی، ج۴، ص ۱۷۸.

[1] خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۳۸۹.

[2] سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱، ص۴۵.

[3] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۲۵.

[4] لسان العرب، ج۱، ص۲۲۳.

[5] التحقیق، ج۱، ص۱۶۳ و ۱۶۴؛ العین، ج۸، ص۳۸۹.

[6] کتاب العین: ص ۵۶.

[7] ر.ک: دانشنامه کلام اسلامی، ص۹۸.

[8] الْإِيمَانُ: التصديق نفسه‌؛ (کتاب العین، ص۱۰۸).

[9] آموزش عقاید، ج۳، ص۱۲۷.

[10] جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، ج۱، بخش ۱، ص۱۵۴ و ۱۵۷؛ همو، شناخت‌شناسی در قرآن، ص۲۷۱؛ همو، تبیین براهین اثبات خدا، ص۷۶ و ۱۱۶؛ همو، مراحل اخلاقی در قرآن، ص۳۴۸-۳۴۹.

[11] ر.ک: مطهری، مرتضی، انسان کامل، ص۱۵۶؛ آموزش عقاید، ج۳، ص۱۲۷ و ۱۲۸.

[12] ر.ک: مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، ج۱، ص۲۲۳.

[13] بهشتی، سعید، مقاله «تربیت عقلانی»، دانشنامه امام علی، ج۴، ص ۱۷۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]