آبادانی در معارف و سیره نبوی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آبادانی است. آبادانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آبادانی در جامعه‌شناسی اسلامی - آبادانی در معارف و سیره نبوی - آبادانی در معارف و سیره علوی - پرسش مرتبط نداردتوجه به آبادانی و اعتلای سرزمین اسلامی
پیامبر گرامی اسلام(ص) در پی‌ریزی و استحکام پایه‌های تمدن الهی خویش به آبادانی و پیشرفت سرزمین اسلامی توجه و تأکیدی ویژه داشت و در آموزه‌های اسلامی نیز به این امر تأکید شده است. فراهم آوردن امکانات و وسایل رفاهی مسلمانان و رفع نیازهای ضروری زندگی آنان، جایگاهی ویژه در دین دارد. خداوند در قرآن کریم در این باره می‌فرماید: ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ﴾[۱].
پیامبر اعظم(ص) نیز می‌فرماید: «فردی که بوته خاری را از راه مسلمانی بردارد، به بهشت می‌رود»[۲]. آن حضرت در کلامی دیگر می‌فرماید: کسی که در میان راه برای مردم استراحت گاه بسازد، خداوند در قیامت او را سوار بر شتری از دُرّ و گوهر برمی‌انگیزد و پرتوافشانی او همه جا را روشن و نورانی می‌سازد[۳] و نیز فرموده است: هر کس با اقدامی سازنده از ویرانی‌های حاصل از سیل و آتش‌سوزی پیش‌گیری کند و از گسترش دامنه ویرانی آن بکاهد، بهشت بر او واجب می‌شود[۴].
از این دو حدیث، اهمیت ساخت کاروان‌سراها، قهوه‌خانه‌های میان راهی و مسافرخانه‌ها و نیز اهمیت ساخت سدها، سردخانه‌ها، سیلوها و گسترش شبکه حمل و نقل روشن می‌شود. از پیامبر اعظم(ص) در حدیث دیگری نقل شده است: هر کس برای استفاده از آب‌های زیرزمینی چاهی حفر کند و پس از رسیدن به آب، آن را به مسلمانان ببخشد و در اختیار همه آنها قرار دهد، همانند کسانی که از آن آب وضو می‌گیرند و نماز می‌خوانند، پاداش می‌برد. همچنین به اندازه موی هر جان داری که از آن آب بنوشد ـ انسان یا حیوان یا پرندگان ـ ثواب آزاد کردن هزار بنده برایش نوشته می‌شود و در قیامت درحالی که شمار زیادی به شفاعت او نجات یافته‌اند، به حوض قدس وارد می‌گردد و حوض قدس، حوض من است[۵].
با توجه به این احادیث، اصلاح و توسعه امور زیربنایی جامعه و سرمایه‌گذاری در این زمینه با اهداف خداپسندانه و انسانی، از روشن‌ترین مصداق‌های نیکوکاری و از جمله کارهایی است که سود همگانی دارد[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک را وحی کردیم» سوره انبیاء، آیه ۷۳.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۵۶۱.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۵۶۲.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۱۰۹.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۵۶۲.
- ↑ برای تفصیل بیشتر نک: فقر و توسعه در منابع دینی، ص۴۱۱ - ۴۱۶.
- ↑ صمیمی، سید رشید، اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی، ص۹۶.