ابن عبدالبر اندلسی
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
آشنایی اجمالی
ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبر قرطبی اندلسی معروف به «ابن عبدالبّر» در سال ۳۶۸ در قرطبه زاده شد. در شهرهای گوناگونی در شرق و غرب اندلس همچون اشبیلیه، قرطبه، دانیه، بلنسیه و شاطبه می‌‌زیست. [۱] ابوعمر، فقیهی مشهور، نسب‌شناسی معروف، ادیبی زبردست، رجال‌شناسی ماهر و محدثی مورد اعتماد بود. از استادان بسیاری بهره برده، ولی از اندلس خارج نشده است. در قرطبه از کسانی چون خلف بن قاسم، عبدالوارث بن سفیان و دیگران استفاده کرد. [۲] قرطبی ابتدا ظاهری مذهب بود، سپس به مذهب مالک گروید و در بعضی از مسائل فقه به اقوال شافعی نیز تمایل داشت. وی دارای شاگردان بسیاری بوده که از آن میان می‌‌توان افرادی چون ابوعبداللّه حمیدی و ابوعلی غسانی را نام برد. قرطبی علاوه بر مقام و رتبه علمی در زمان حکومت مظفر بن افطس قضاوت شهرهای اسُبونه و شنترین در اندلس را برعهده داشت. [۳] آثار بسیاری از او بر جای ماند که عبارت‌اند از: الاستیعاب فی اسماء الصحابه، التمهید لما فی الموطأ من المعانی و الاسانید، جامع بیان العلم و فضله، الدرّر فی اختصار المغازی و السیر، الشواهد فی اثبات خبر الواحد، اخبار ائمة الامصار، التّقصّی لما فی الموطا من حدیث رسول اللّه(ص)، البیان عن تلاوة القرآن، التجوید و المدخل إلی العلم بالتحدید، الکافی فی مذهب مالک، الاکتفافی قراءة نافع و ابی عمرو بن العلا بتوجیه ما اختلفا فیه، اختلاف اصحاب مالک بن انس و اختلاف روایاتهم عنه، العقل و العقلاء و ماجاء فی اوصافهم عن الحکماء و العلماء، بهجة المجالس و انس المُجالس بما یجری فی المذاکرات من غرر الابیات و نوادر الحکایات، [۴] کتاب الصغیر فی قبائل العرب، [۵] الاستذکار، الرأی و الآثار، العلم، الانباه علی قبائل الرُّواة، الانتقاء لمذاهب الثلاثة علماء مالک و ابوحنیفه و الشافعی، الاجوبة الموعِبَه، المعروفین بالکنی، القصد و الأُمم فی انساب العرب و العجم و اوّل من نطق بالعربیة من الأُمم، الانصاف فیما اسم اللّه من الخلاف و الفرائض[۶] در تاریخ تولد و وفات قرطبی اختلاف است. ابن بشکوال آنها را در ۳۶۸ ـ ۴۶۳ه ذکر کرده، [۷] ولی ابوعبداللّه حمیدی آنها در ۳۶۰ ـ ۴۶۰ه آورده است[۸].[۹]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۳
