ابومدینه دارمی سدوسی
ابومدینه دارمی سدوسی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابومدینه دارمی سدوسی در تراجم و رجال - ابومدینه دارمی سدوسی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
طبرانی[۱] پس از تصریح به صحابی بودن این شخص، به نقل از علی بن مدینی، نامش را عبدالله بن حصن (یا حصین) ثبت کرده که به کنیه مشهور است. ابوموسی مدینی و دیگر صحابه‌نگاران متأخر نیز همین مطلب را از طبرانی گرفته‌اند[۲]. طبرانی از او چنین روایت کرده که دو نفر از اصحاب رسول خدا (ص) بودند که هرگاه یکدیگر را ملاقات می‌کردند، سوره والعصر را می‌خواندند و سپس سلام می‌دادند.
در میان تابعین، فردی با همین کنیه و نام وجود دارد که بصری است و از اصحابی چون ابو موسی اشعری، ابن عباس و عبدالله بن زبیر روایت دارد. شافعی در مسند خود روایت او را آورده و نزد ابن سعد[۳]، دولابی[۴]، ابن حبان[۵]، ابن ابی‌حاتم[۶] و دیگران[۷] مشهور و شناخته شده است. تنها اختلاف در نسبت این دو است که فرد مورد بحث را دارمی، و تابعی را سدوسی می‌گویند. با توجه به این مطلب، ابن حجر[۸] آنان را دو نفر دانسته است و در این باره می‌گوید: اگر برای طبرانی این فرد مورد بحث با این تابعی مشتبه نشده باشد، به ناچار باید گفت این دو یکی نیستند؛ هر چند در نام، کنیه و نسبت با هم متحدند. در غیر این صورت، عبدالله بن حصن نام ابومدینه تابعی است، و نام ابومدینه صحابی دانسته نشده است.
سخن ابن حجر چندان قوی نیست؛ زیرا بعید است دو نفر در نام، نام پدر و کنیه با هم مشترک باشند و تنها تعدد آن دو، بر اساس موضوع مشکوک صحابی بودن فرد مورد بحث باشد؛ چون حدیثی که طبرانی نقل کرده، هیچ دلالتی بر صحابی بودن فرد مورد بحث ندارد و اگر مستند سخن طبرانی منحصر به این روایت باشد، قابل قبول نیست. از نظر نسبت نیز چون دارمی و سدوسی از یک تیره از قبیله تمیم[۹] است؛ بنابراین میان این دو نفر ممیزی وجود نخواهد بود. مؤید این سخن این است که ابوموسی مدینی به نقل از ابن منده و دیگران، فرد مورد بحث را در شمار تابعین قرار داده‌اند [۱۰][۱۱]
منابع
پانویس
- ↑ اوسط، ج۵، ص۲۱۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۳، ص۲۱۶؛ مغلطای، ج۱، ص۳۳۵؛ ابن حجر، ج۴، ص۵۳.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۴۱.
- ↑ دولابی، ج۲، ص۲۲۳.
- ↑ ابن حبان، ج۵، ص۲۱.
- ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۵، ص۳۹.
- ↑ ابن ماکولا، ج۷، ص۲۴۳.
- ↑ ابن حجر، ج۴، ص۵۳ و ج۷، ص۳۰۴.
- ↑ سدوس بن دارم بن مالک بن حنظله؛ ر. ک: سمعانی، ج۲، ص۴۴۰ و ج۳، ص۲۳۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۳، ص۲۱۶؛ مغلطای، ج۱، ص۳۳۵.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابومدینه دارمی سدوسی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۵۰۶.