مقدمه

پیامبر فرمود: «يَا عَلِيُّ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَدْ غَفَرَ لَكَ وَ لِأَهْلِكَ وَ لِشِيعَتِكَ وَ مُحِبِّي شِيعَتِكَ وَ مُحِبِّي مُحِبِّي شِيعَتِكَ فَأَبْشِرْ فَإِنَّكَ الْأَنْزَعُ الْبَطِينُ مَنْزُوعٌ مِنَ الشِّرْكِ بَطِينٌ مِنَ الْعِلْمِ»[۱]؛ «علی جان! خداوند تو و خاندان و پیروانت و دوستداران شیعیانت را آمرزید؛ پس به تو مژده باد به راستی که «أنزع البطین» تویی که از شرک و دوگانه‌پرستی جدا شده‌ای و از علم، پُر گشته‌ای».

معنای پیشین، از روایت استفاده شده است؛ وگرنه در لغت، «اَنزع» به کسی می‌گویند که اندکی از موهای جلو سر (دو طرف پیشانی) او ریخته باشد و «بطین» نیز در لغت به معنای پُر و مملو یا شخص تنومند و فربه است. حضرت فاطمه زهرا(س) در سخنانی در بستر شهادت، به زنان مهاجر و انصار که به عیادتش آمده بودند، فرمود: «فَإِنَّهُ قَوَاعِدُ الرِّسَالَةِ، وَ رَوَاسِي النُّبُوَّةِ، وَ مَهْبِطُ الرُّوحِ الْأَمِينِ وَ الْبَطِينُ بِأَمْرِ الدِّينِ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ»[۲]؛ «زیرا او [=علی] پایه‌های رسالت و ریشه‌های نبوت و میزبان روح الامین و رازدارِ امر دین در دنیا و آخرت است»[۳].

منابع

پانویس

  1. جوینی، ابراهیم بن محمد، فرائد السمطین، ج۱، ص۳۰۸، ح۲۴۷؛ ابن مغازلی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ص۳۱۶ – ۳۱۷، ح۴۵۶؛ خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۲۹۴، ح۲۸۴، ح۶؛ شیخ طوسی، الامالی، ص۲۹۳، ح۵۷۰؛ تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۳۰، ص۱۴۶ و ۱۵۳؛ ج۲۰، ص۵۶۱؛ ناظم زاده، اصغر، مظهر ولایت، ص۴۶.
  2. ری‌شهری، محمد، موسوعة الامام علی بن ابی‌طالبS، ج۸، ص۲۶۶، ج۳۷۰۴، به نقل از: شیخ طوسی، الامالی، ص۳۷۴، ح۸۰۴؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۳۳.
  3. مختاری، علی، مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»، دانشنامه امام علی ج۱۰، ص ۳۶۳.