ترتیل در علوم قرآنی

مقدمه

«ترتیل» عبارت از درست، شمرده و شیوا خواندن قرآن مجید است. خداوند می‌فرماید: ﴿وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا[۱].

امام علی (ع) می‌فرماید: «الترتيل تَجْوِيدُ الْحُرُوفِ وَ مَعْرِفَةِ الْوُقُوفِ»؛ «ترتیل خوب ادا کردن حروف و آشنایی به وقف‌های قرآن است».

بعضی گفته‌اند: «ترتیل» پیوسته و آهسته و بی‌شتاب خواندن است؛ آن‌گونه که قرآن به آرامی و بی‌شتاب نازل شد.

بهترین نوع قرائت قرآن، ترتیل است که امتیازات ذیل را دارد:

  1. به‌آن سرعت نیست که در قواعد تجویدی خللی وارد آید.
  2. به‌آن کندی و آهستگی نیست که همچون تحقیق، آیات کمتری خوانده شود.
  3. تجوید حروف و حفظ وقوف رعایت می‌شود.
  4. فرصت کافی برای تدبر در معانی وجود دارد[۲].[۳]

فضیلت ترتیل قرآن

ترتیل قرآن، قرائت قرآن به طور منظم، آرام، شمرده و همراه با تدبر در معانی با رعایت قواعد و اصول تجوید است.

خداوند متعال به پیغمبر اکرم (ص) می‌فرماید:﴿وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا[۴]

در روایات نیز ثواب‌های بی‌شماری برای قرائت قرآن به شیوه ترتیل ذکر شده است. پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «قرآن را با آوازهای خود زینت دهید! برای هر چیزی زیور و زینتی است و زینت قرآن، آواز خوش است...».

همچنین در روایتی آمده است: «قرائت یک جزء قرآن با ترتیل، بهتر از قرائت دو جزء بدون ترتیل است».

زید بن ثابت از حضرت رسول (ص) نقل کرده است: « إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ أَنْ یقرأ الْقُرْآنِ غضاً كَمَا انْزِلْ» «خداوند دوست دارد قرآن به همان شیوه‌ای خوانده شود که نازل شده است» [۵].[۶]

منابع

پانویس

  1. «قرآن را آرام و روشن بخوان» سوره مزمل، آیه ۴.
  2. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه (۳۶۷-۳۶۸)و(۳۴۴-۳۴۵)؛ شیخ عثمان، حسن، حق التلاوة، صفحه ۶۱.
  3. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۱۴۵۹.
  4. «یا (اندکی) بر آن بیفزای و قرآن را آرام و روشن بخوان» سوره مزمل، آیه 4.
  5. بیگلری، حسن، سرالبیان فی علوم القرآن، صفحه ۲۸۲؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه (۳۶۷-۳۶۸)
  6. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۳۵۶۶.