حارث بن اوس بن معاذ اشهلی

آشنایی اجمالی

وی فرزند اوس بن معاذ بن نعمان بن امرئ القیس، از تیره بنوعبدالأشهل، از قبیله اوس است[۱]. برخی تراجم نویسان یک یا دو مدخل با نام حارث بن اوس بن معاذ[۲] و حارث بن اوس بن نعمان انصاری نجاری آورده‌اند[۳]. این دو اسم از آن یک نفر است؛ زیرا ابن اثیر[۴]، سخن ابن منده و ابونعیم را در انتساب به نجاری درست ندانسته و گفته است این انتساب تصحیف است، دیگر آنکه آن دو (ابن منده و ابونعیم) از نسخه‌ای که ناسخ به اشتباه «حارثی» را «نجاری» استنساخ کرده، نقل کرده‌اند. در حقیقت ابونعیم از ابن منده پیروی کرده و مدخل جداگانه‌ای آورده است[۵]. «ابواوس» کنیه اوست[۶] و وی برادرزاده سعد بن معاذ است[۷]. هند دختر سماک بن عتیک، از بنو عبدالاشهل مادر اوست و بنا به گفته ابن سعد، رسول خدا (ص) و میان او و عامر بن فهیره پیمان برادری بست[۸]. حارث در جنگ بدر حضور داشت[۹] و بنا به نقل برخی که منشأ خلط میان وی و حارث اشهلی است در غزوه أحد، در ۲۸ سالگی به شهادت رسید[۱۰]، این در حالی است که ابن منده و ابونعیم او را جزء شهدای اُحد یاد نکرده‌اند، و فقط حدیث عایشه را درباره حضور او در خندق آورده‌اند[۱۱]. وی در قتل کعب بن اشرف در سال دوم هجری شرکت داشت و در آن شب با شمشیر به کعب می‌زد. در این وقت یکی از یاران با شمشیرش به پای وی زد که زخمی شد و خون بند نمی‌آمد. یاران حارث وی را به دوش کشیده نزد رسول خدا (ص) آوردند[۱۲]. همین حارث بود که سعد بن معاذ را غسل داد[۱۳] و داخل قبر وی شد[۱۴]. وی در سریه محمد بن مسلمه در منطقه ذی القصه شرکت داشت[۱۵].[۱۶]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۶.
  2. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۶؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۷۵۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۸۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۵۹.
  3. ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۷۵۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۸۹.
  4. ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۹۰.
  5. ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۹۰.
  6. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۳۳۳ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۶.
  7. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۳۳۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۳۴۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۵۹.
  8. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۳۳۳.
  9. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۴۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۳۳۳؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۲۴ و ۱۵۷؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۷۵۳.
  10. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۳۳۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۴۶.
  11. ر. ک: ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۸۹.
  12. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۳، ص۵۸ و ۶۰؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۸۷؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۳۳۴؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۷۵۴.
  13. واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۲۷.
  14. واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۲۹.
  15. واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۱.
  16. مرادی نسب، حسین، مقاله «حارث بن اوس بن معاذ اشهلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۴۴۹-۴۵۰.