حجرات

این مدخل زیرشاخهٔ بحث حجرات است. حجرات از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حجرات در قرآن - حجرات در حدیث - پرسش مرتبط ندارد

جغرافیای حجرات، در سوره مبارکه حجرات

﴿إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ﴾.

حجرات یعنی چه؟

واژه حجرات، بیانگر نام مکانی است، که کم‌خردان، رسول خدا(ص) را، از پشت آن، بدون رعایت ادب اجتماعی، صدا می‌زدند، و وجود نشانه جمع مؤنث، در آخر واژه، دلالت بر جمع بودن آن دارد و در اینجا این کلمه: «اشاره به اطاق‌های متعددی است؛ که در کنار مسجد پیامبر(ص)، برای همسران او تهیه شده بود این واژه، جمع کلمه حجره می‌باشد و در اصل از ماده حجر - بر وزن اجر - به معنی منع است؛ زیرا (حجره) مانع ورود دیگران، در حریم زندگی انسان است». به هر حال، از آنجا که هدف ما، در این مقوله شناخت و توضیح اماکن قرآن مجید است؛ ضروری است که قاریان محترم قرآن را به چگونگی بیوت مبارکه منسوب به رسول گرامی اسلام(ص)، آشنا نماییم.

کیفیت جغرافیایی حجرات رسول گرامی اسلام

برخی از دانشمندان به نقل از بخاری در کتاب الادب می‌نویسند: «و ابن ابی الدنیا و بیهقی از داوود بن قیس روایت آورده که گفت: من حجره‌های همسران رسول خدا(ص) را دیدم، که از شاخه‌های بی‌برگ درخت خرما ساخته شده بود و از پشت، آن را با پلاس مویی پوشیده بودند و به گمانم عرض و فاصله بین در خانه تا در حجره چادری حدود شش و یا هفت ذراع - حدود - ۲۰/۴ متر - بود و آخرین نقطه خانه، که به اصطلاح فارسی پستوی خانه گفته می‌شود؛ ده ذراع بوده... ابن سعد، از عطا خراسانی روایت کرده است که گفت: من حجره‌های همسران رسول خدا(ص) را دیدم، که از شاخه‌های بی‌برگ درخت خرما ساخته شده بود و بر در خانه‌ها پلاسی از موی سیاه افتاده بود».

برخی از نویسندگان زیر عنوان وصف خانه می‌نویسند: «خانه پیشوای اسلام(ص) مانند سایر خانه‌های اعراب بی‌بضاعت بود... شامل ده اطاق کوچک بود که به وسیله محوطه‌ای که در وسط داشت، به یکدیگر متصل و مربوط می‌شد. اولین اطاق که ساختند دو اطاقی بوده متصل به هم که در جنوب شرقی خانه بنا گردید و این دو اطاق یکی برای سکونت خود پیغمبر(ص) و دیگری برای عایشه و خدمتکارش... و آن را در محلی بنا کردند که مجاور آسایشگاه شخصی رسول(ص) بود و مساحت هر اطاق ۵/۳ در ۵/۳ متر و از گل ساخته شده بود. سقف آن ارتفاع زیادی نداشته. دست به آسانی به آن می‌رسید. هفت اطاق دیگر در شمال این خانه به مرور افزوده شد که آسایشگاه زوجات دیگر رسول(ص) بود. این خانه ده اطاقی، که سقفش از چوب و لیفه خرما پوشیده شده و زمینش از حصیر فرش شده بود؛ از حیث سادگی و بی‌آلایشی و فقدان تجمل و زینت و رنگ و اثاثیه به هم شبیه بود، فقط اطاق عایشه گاهی به پرده زینت می‌شد... محوطه منزل ۶۱ متر و دیوارهای آن، یک متر و نیم، با سنگ ساخته شده بود و بعد ۵/۳ متر از گل بر آن افزودند»... .

منابع

1. عرب، محمد حسن، دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید