حریز بن عبدالله ازدی

آشنایی اجمالی

ابومحمد حریز بن عبدالله بن حسین سجستانی کوفی أزدی از موالی قبیله ازد[۱] و از اعراب اهل کوفه بود.[۲] لقب سجستانی وی بدان سبب است که برای تجارت روغن و زیتون سفرهای زیادی به سجستان (سیستان کنونی) داشته است.[۳] حریز از اصحاب امام صادق(ع) بود[۴] و از آن حضرت و بزرگانی چون زراره و محمد بن مسلم روایت کرده است.[۵] برخی معتقدند که از امام کاظم(ع) نیز روایاتی نقل کرده، ولی نجاشی آن را تأیید نمی‌کند.[۶] الندیم می‌‌نویسد که وی از فقهای شیعه بود که از ائمه(ع) فقه را روایت کرده‌اند.[۷] کشی و نجاشی نقل کرده‌اند که امام صادق(ع) حریز را به حضور خود نپذیرفت[۸] و شاید به همین سبب وی را ضعیف دانسته‌اند البته علامه این عمل امام(ع) را دلیل بر ضعف او ندانسته و به دلیل آنکه سرّ این کار معلوم نیست، بر وجوه دیگری حمل کرده است.[۹] حریز دارای شاگردانی نیز بوده است که از وی حدیث شنیده و نقل کرده‌اند که برخی از اینان عبارت‌اند از: حماد بن عیسی[۱۰] محمد بن ابی عمیر و علی بن رباط.[۱۱] نجاشی به حضور وی در جنگ با خوارج سیستان در زمان امام صادق(ع) اشاره و تصریح دارد. حریز از جمله کسانی است که علیه خوارج سیستان قیام به سیف نمود[۱۲] و به گفته کشّی و برقی، در همان جا به قتل رسید.[۱۳] او دارای آثاری چند بوده که از اصول شیعه شمرده‌اند [۱۴] و عبارت‌اند از: «الصیام»، «الزکوة»، «النوادر»[۱۵] و «الصلاة» که اثری بزرگ بوده و کتابی دیگر به همین نام که لطیف‌تر از آن بوده است[۱۶].[۱۷]

منابع

  1.   جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. رجال الطوسی ۸۱.
  2. اختیار معرفة الرجال ۳۸۵.
  3. رجال النجاشی ۱/۳۴۰.
  4. رجال الطوسی ۱۸۱.
  5. اختیار معرفة الرجال ۱۶۳، ۱۷۹ و ۲۱۶ الاکمال ۲/۸۶.
  6. رجال النجاشی ۱/۳۴۰.
  7. رجال النجاشی ۱/۳۴۰.
  8. اختیار معرفة الرجال ۳۳۶ و ۳۸۴ رجال النجاشی ۱/۳۴۰.
  9. خلاصة الاقوال ۶۳.
  10. الفهرست (طوسی) ۶۲.
  11. الاکمال ۲/۸۶.
  12. رجال النجاشی ۱/۳۴۰.
  13. اختیار معرفة الرجال ۳۸۵ رجال البرقی ۴۱.
  14. الذریعه ۲/۱۴۵.
  15. الفهرست (الندیم) ۲۷۷.
  16. رجال النجاشی ۱/۳۴۰.
  17. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۲۴۶.