آشنایی اجمالی

«کَسکَر» قدیمی‌ترین شهر مسیحی‌نشین عراق بوده که در زمان ساسانیان نقش مهمی داشته است و حجّاج بن یوسف شهر واسط را ـ که بین کوفه و بصره، در کنار دجله است ـ در برابر آن ساخت. این شهر در اسناد و کتب مسیحیان به نام کَشکَر از آن یاد شده و این شهر نقش بسزایی در تاریخ کنائس عراق داشته است و دومین مرکز اسقف‌های نسطوریه در شهرها بوده که تأسیس کرسی اسقفی آن به قرن سوم میلادی می‌رسد[۱].[۲].

حاکمان کسکر

قدامة بن عجلان

امام علی(ع) قدامة بن عجلان را به سمت کارگزاری کسکر که بیشتر اهالی آن از اهل ذمه بودند، گمارد. قدامة بن عجلان در جنگ صفین با حضرت بوده و بعد از قضیه حکمیت و هنگام ورود حضرت امیر(ع) به کوفه، خبر مرگ خبّاب بن أرت را به آن حضرت داد[۳].[۴]

قعقاع بن شور ذهلی

قعقاع بن شور ذهلی ابتدا از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) بود[۵] که حضرت او را بعد از قدامة بن عجلان به عنوان کارگزار خود در کسکر و میسان برگزید، اما وقتی خبر فساد مالی او به ایشان رسید، او را مورد سرزنش و ملامت قرار داد. او با زنی ازدواج کرده و صداق او را صد هزار درهم قرار داد. قعقاع وقتی متوجه شد حضرت از کارهای خلافش آگاه شده، از ترس به جانب معاویه در شام فرار کرده، به او پیوست و بعداً هم از مخالفان حضرت گردید[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. المنجد (اعلام)، ص۴۳۴.
  2. ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص389-390.
  3. منقری، وقعة صفین، ص۵۳۰؛ واقعة صفین در تاریخ، ص۲۵۰.
  4. ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۳۸۹-۳۹۰.
  5. رجال طوسی، ص۵۵، ش۸.
  6. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۷.
  7. ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۲۹۳، ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۱۱۱۵-۱۱۱۶.