دین علی هرچند امام علی(ع) بر آیین محمّد(ص) بود و دینى جداگانه نداشت، امّا از سویى نماد و سمبل و تجسّم دین اسلام و خطّ روشن و بى‌ابهام دین خدا بود و صراط مستقیم که در قرآن آمده، بر طریق و دین و روش علی بن ابى طالب(ع) تأویل شده است[۱]، از سوى دیگر خطّ قاطع و درست و بى‌تحریف علی(ع) در مسلمانى، به عنوان "دین علی" مطرح بود و در زبان ائمه(ع) و یاران آنان، رمزى از تشیّع راستین و مقابله با خطوط انحرافى و باندهاى اموى و مروانى محسوب مى‌شد که با ظالمان و منحرفان هرگز سازش نمى‌کند.

مقدمه

امام حسین(ع) در نامۀ تندى که در جواب معاویه نوشت و ظلم‌هاى او را برشمرد، از جمله اینکه: مگر تو نبودى عبداللّه حضرمى و یارانش را کشتى، آنگاه که پسر سمیه دربارۀ آنان به تو نوشت که آنان بر آیین و مرام علی(ع)اند: "إنّهم کانوا علی دین علیّ" و در نامه به او نوشتى: "اقتل من کان علی دین علیّ"، هرکه را بر دین علی(ع) باشد به قتل برسان، او هم به فرمان تو آنان را به شهادت رساند و مثله کرد، در حالى که دین علی(ع) به خدا قسم همان دینى است که براساس آن با تو و پدرت ابو سفیان مى‌جنگید و با همان دین برجاى او تکیه زده‌اى[۲]. این مرام ناب و الهى علی(ع) در سال‌هاى بعد نیز به عنوان دین علی شاخص و شناخته شده بود. در صحنۀ نبرد عاشورا نیز مى‌بینیم که در رجزهاى شهداى کربلا مطرح است و در معرّفى خود، از عقیده به دین علی(ع) یاد مى‌کنند. نافع بن هلال که به میدان مى‌رود، چنین رجز مى‌خواند: "أنا ابن هلال البجلى، أنا علی دین علیّ، و دینه دین النّبىّ"[۳]، من فرزند هلال بجلى‌ام و من بر دین علی(ع) هستم و دین علی همان دین پیامبر است. و در مورد هلال بن نافع این رجز نقل شده است: "انا الغلام الیمنىّ البجلى دینى علی دین حسین و علیّ"[۴] یگانگى آیین و روش علی(ع) و محمّد(ص) در دعاها و روایات و زیارات هم آمده است. از جمله از امام صادق(ع) (یا امام باقر (ع)) روایت است که هنگام صبح این دعا را بخوانید: «أصبحت باللّه مؤمنا علی دین محمّد و سنّته و دین علیّ و سنّته و دین الأوصیاء و سنّتهم»[۵] که ایمان به خدا و دین و سنّت پیامبر،دین و سنت علی(ع) و دین و سنت اوصیا در کنار هم آمده و پیوند آنها را با یکدیگر مى‌رساند[۶].

منابع

پانویس

  1. بحار الأنوار، ج ۲۴ ص۲۴ ح ۵۰.
  2. بحار الأنوار، ج ۴۴ ص۲۱۳.
  3. بحار الأنوار، ج ۴۵ ص۱۹.
  4. بحار الأنوار، ج ۴۵ ص۲۷.
  5. اصول کافى، ج ۲ ص۵۲۲ ح ۴.
  6. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۶۵.