ذهاب ریح در فقه سیاسی

مقدمه

ذهاب ریح: از بین‌ رفتن قدرت، عظمت و قوّت.

ریح: کنایه از قوّة و قدرت[۱] و جریان منبعث از امر مادّی (محسوس یا غیر محسوس)[۲].

﴿وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ[۳].

ذهاب ریح در این آیه شریفه به معنای محوِ آثار وجودی مؤمنان نظیر نظم، قدرت، عظمت و قوّت[۴]، از بین‌ رفتن غلبه[۵] و زوال دولت است.

مراد آیه شریفه این است که اختلافی که در حد نزاع بالا گیرد، موجب تضعیف اراده جمعی و از بین‌ رفتن عزّت و دولت می‌گردد[۶].

در آداب مقابله با دشمن و از مهم‌ترین عوامل پیروزی، "وحدت کلمه" در میان صفوف نیروها و وحدت فرماندهی است. تنازع و اختلاف آرا که علت آن عدم اطاعت از رهبری است، موجب تفرقه و دسته ‌دسته‌ شدن سپاهیان و در نهایت محو قدرت دولت می‌گردد[۷].[۸]

منابع

پانویس

  1. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج‌۲، ص‌۴۶۴.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۲۶۶.
  3. «و از خداوند و پیامبرش فرمانبرداری کنید و در هم نیفتید که سست شوید و شکوهتان از میان برود و شکیبا باشید که خداوند با شکیبایان است» سوره انفال، آیه ۴۶.
  4. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۲۶۶.
  5. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۰۶.
  6. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۹۵.
  7. وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۰، ص۲۸.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۹۵.