سوره نازعات در علوم قرآنی

مقدمه

«نازعات» جمع «نازعه» و از ریشه «نزع» به معنای کشیدن، کندن و بیرون آوردن است.

خداوند در نخستین آیه این سوره به «نازعات» قسم خورده است. «نازعات» فرشتگانی هستند که جان مردم را می‌گیرند، یا روح کافران را به شدت قبض می‌کنند یا ستاره‌هایی هستند که از افقی غایب و در افق دیگر پیدا می‌شوند. نام سوره از همین واژه گرفته شده است. نام‌های دیگر آن، «سوره ساهره» و «سوره طامّه» است.

در این سوره، خداوند به فرشتگان به عنوان واسطه‌هایی در تدبیر امور جهان سوگند یاد کرده، اهمیت نقش آنها را بازگو نموده و در آن خبرهای مؤکدی از وقوع قیامت داده، و از طریق تدبیر ربوبی که نتیجه‌اش تقسیم شدن مردم به دو طایفه بهشتی و دوزخی است، بر وقوع آن استدلال کرده، و در آخر با اشاره به این که از رسول خدا (ص) می‌پرسیدند که قیامت چه وقت است؟ و با پاسخ به این سؤال سوره را ختم می‌کند. گفته شده: از سیاق این سوره بر می‌آید که در مکه نازل شده است.

ویژگی‌های سوره نازعات

  1. دارای ۴۶ آیه به عدد کوفی، ۴۵ آیه به عدد دیگران، ۱۳۳، ۱۳۹ یا ۱۷۹ کلمه و ۷۵۳ حرف است.
  2. در ترتیب نزول، هشتاد و یکمین و در کتاب خدا هفتاد و نهمین سوره است.
  3. پس از سوره نبأ و پیش از سوره انفطار در مکه و پیش از هجرت نازل شد و هیچ آیه مدنی ندارد.
  4. از سوره‌های مفصّل و از نوع طوال و شامل بخشی از یک حزب قرآن است.
  5. سیزدهمین سوره دارای سوگند است.
  6. گفته شده در این سوره نسخی صورت نگرفته است.

مطالب مهم سوره نازعات

  1. سوگند به پنج پدیده مهم؛
  2. تأکید بر حتمی بودن قیامت و روز جزا و بیان و نشانه‌های آن روز؛
  3. ارائه بخش‌هایی از داستان زندگی حضرت موسی (ع) و برخورد ایشان با فرعون؛
  4. ترسیم سرنوشت نیکان و ستمگران در قیامت؛
  5. اشاره‌ای به قوانین و سنّت‌های الهی حاکم بر جامعه[۱].[۲]

منابع

پانویس

  1. سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱،صفحه ۱۸۴؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۲۰،صفحه ۱۷۸؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱،صفحه ۴۹۹؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱،صفحه ۳۱۶؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۹؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۶،صفحه ۶۹؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱،صفحه ۱۹۳.
  2. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۳۱۰۶.