قائد الغر المحجلین

مقدمه

در حدیث معراج آمده است: در شب اسرا، در عالم غیب، مرا به قصری از لؤلؤ بردند که از طلای درخشان مفروش بود. آنجا به من وحی شد که این قصر برای علی(ع) است و درباره او سه خصلت گفته شد: «أَنَّهُ سَيِّدُ الْمُسْلِمِينَ وَ إِمَامُ الْمُتَّقِينَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِينَ»[۱]؛ «در حقیقت، او سید و سرور مسلمانان، امام پارسایان و پیشوای روسفیدان و مه‌جبینان است».

قائد به معنای فرمانده لشکر است[۲] و مهم‌ترین میدان روسفیدی، صحنه محشر و هنگام افشای اسرار نهان و درون انسان است که طبق روایات، علی(ع) در آنجا پیشوای روسفیدان است. قرآن در وصف قیامت می‌فرماید:  يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ [۳]. پیامبر اکرم، خطاب به علی(ع) فرمودند: «أَنْتَ... أَمِيرُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِينَ‌»[۴].

تعبیرهای گوناگون «قَائِدُ الْأُمَّةِ إِلَى الْجَنَّةِ»[۵]، «قَائِدُ الْمُتَّقِينَ»[۶]، «قَائِدُ الْبَرَرَةِ»[۷] که مضمونی نزدیک به هم دارند، درباره حضرت بیان شده است.

ابوذر از پیامبر نقل می‌کند که فرمودند: درفش پیشوای پارسایان و امامِ سپیدچهرگان در کنار حوض کوثر به محضرم مشرف می‌شود؛ پس من به پامی‌خیزم و دستش را می‌گیرم؛ آن‌گاه چهره او و اصحابش سپید می‌شود. می‌پرسم: پس از من با ثقلین چه کردید؟ پاسخ می‌دهند: ثقل اکبر را صادق شمردیم و از آن پیروی کردیم و پشتیبان و یاور ثقل اصغر [= امامان] بودیم و در رکاب آنان جنگیدیم؛ آن‌گاه می‌گویم: بفرمایید سیراب شوید؛ آن وقت شربتی می‌نوشند که دیگر تا ابد تشنه نمی‌شوند. چهره امامشان چون خورشید درخشان و برآمده، و چهره‌های شیعیان، چونان ماه شب بدر یا نور ستاره در آسمان است[۸].[۹]

منابع

پانویس

  1. سید ابن طاووس، الیقین، ص۴۷۰؛ هیثمی، نورالدین، بغیة الرائد، ج۹، ص۱۶۰، ح۱۴۷۰۰.
  2. المعجم الوسیط.
  3. «روزی که چهره‌هایی سپید و چهره‌هایی سیاه می‌گردد» سوره آل عمران، آیه ۱۰۶.
  4. سید ابن طاووس، التحصین، ص۵۶۰.
  5. تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۶۴، ۲۷۸، ۲۸۵ و ج۷، ص۳۸۰ و ج۱۵، ص۲۴۱ و ج۲۰، ص۴۱۲.
  6. شیخ صدوق، الامالی، ص۷۷، ح۴۴؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۹، ص۳۴۱، ح۱۲.
  7. تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۴، ص۵۹، ۲۳۵، ۴۷۲ و ج۲۰، ص۳۸۰.
  8. گنجی شافعی، محمد بن یوسف، کفایة الطالب، ص۷۶.
  9. مختاری، علی، مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»، دانشنامه امام علی ج۱۰، ص ۳۷۴.