محمد بن علی بن بلال

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث مدعیان دروغین است

محمد بن علی بن بلال یکی از مدعیان دروغین در زمان نیابت محمد بن عثمان است که ابتدا از یاران امام عسکری (ع) بود منتها به دلیل پیروی از هوای نفس و فریفته شدن به اموالی که نزد او بود ادعای نیابت از طرف امام را کرد و به همین سبب مورد نفرین امام قرار گرفت.

مقدمه

یکی از مدعیان دروغین نیابت در عصر نیابت محمد بن عثمان، محمد بن علی بن بلال بوده است. ابو طاهر محمد بن علی بن بلال، معروف به بلالی، یکی از مخالفین نیابت محمد بن عثمان بود که اموال امام (ع) را تصرف نموده و از دادن آن به نایب دوم امتناع می‌کرد و ادعای وکالت از طرف امام زمان (ع) را داشت. وی قبل از انحرافش، با امام دهم و یازدهم (ع) رابطه نزدیکی داشت و یکی از وکلای مهم به شمار می‌رفت و لذا علمای رجال، تمجیدهای بسیاری از وی نموده‌اند که تمام آنها مربوط‍‌ به قبل از انحراف اوست.

امام حسن عسکری (ع) دو بار فرزند خویش، امام زمان (ع) را به او خبر داده است. این حدیث توسط‍‌ خود ایشان، در اصول کافی چنین آمده است که: محمد بن علی بن بلال می‌گوید: "از جانب امام حسن عسکری (ع) دو سال پیش از وفاتش، پیامی به من رسید که از جانشین پس از خود به من خبر داد. بار دیگر سه روز پیش از وفاتش پیامی به من رسید و از جانشین بعد از خود به من خبر داد". شیخ طوسی می‌گوید: "ماجرای او با محمد بن عثمان که با ادعای نیابت حضرت، اموالی را ضبط‍‌ و از تسلیم آن به وی خودداری نمود و ادعا کرد که از طرف امام زمان (ع) در اخذ آنها وکالت دارد و دوری شیعیان از وی و لعن او ـ که از ناحیه مقدسه توقیع مبنی بر لعنت وی بیرون آمد ـ معروف است".

طبق روایت شیخ طوسی، محمد بن عثمان ملاقاتی سرّی میان امام دوازدهم و بلالی ترتیب داده بود تا به وی ثابت شود که او از جانب امام عمل می‌کند. ابو جعفر (محمد بن عثمان) او را به منزلی در جای نامعلوم برد و در آنجا گفته می‌شود، امام را ملاقات کردند. امام به بلالی دستور داد وجوهات را تسلیم ابو جعفر کند. ابو جعفر پس از ترتیب ملاقات بلافاصله به منزل بلالی رفت و در آنجا هواداران بلالی جمع شده بودند. ابو جعفر از بلالی پرسید: ای ابو طاهر! از تو می‌پرسم، تو را به خدا، آیا صاحب الزمان (ع) به تو دستور نداد وجوهات را که نزد توست به من رد کنی‌؟ بلالی پاسخ داد: آری. سپس ابو جعفر منزل را ترک کرد.

پرسش مستقیم

• مدعیان دروغین سفارت چه کسانی بوده‌اند؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

1. مدعیان دروغین سفارت چه کسانی بوده‏‌اند؟ (پرسش)
2. چه عواملی باعث شد برخی ادعای سفارت دروغین از طرف امام مهدی نمایند؟ (پرسش)
3. آیا در تاریخ کسانی هستند که مدعیان نیابت خاصه بوده باشند؟ (پرسش)
4. ادعای دروغین نیابت یا ارتباط از کجا آغاز شد؟ (پرسش)
5. مدعیان نیابت امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)

منابع

1. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت
2. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه