مکتب سیاسی به چه معناست؟ (پرسش)
مکتب سیاسی به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث فقه سیاسی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی فقه سیاسی مراجعه شود.
| مکتب سیاسی به چه معناست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ فقه سیاسی |
| مدخل اصلی | مکتب سیاسی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین ابوالفضل شکوری در کتاب «فقه سیاسی اسلام» در این‌باره گفته است:
«باید توجه داشت که “مکتب سیاسی” با “علم سیاست” که آن را “پلتیک” نیز می‌نامند، فرق می‌کند. همچنین مفهوم “مکتب سیاسی” با مفهوم “دیپلماسی” متفاوت و از هم جدا هستند، زیرا دیپلماسی، همان “علم سیاست” است، در حالی‌که مکتب سیاسی، بُعد و بخشی از یک ایدئولوژی است.
فرق مکتب سیاسی با علم سیاست، عین فرق مکتب اقتصادی با علم اقتصاد است. مکتب اقتصادی، تئوری است و مبانی کلی اعتقادی یک مرام را در مورد مسائلی، مانند: مالکیت، حدود مالکیت، قبول و یا نفی مالکیت، انواع مالکیت‌ها و... بحث می‌کند و در مورد خواست‌های معیشتی، “روش” ارائه می‌دهد.
اما علم اقتصاد کاری به این مسائل ندارد، بلکه “فن” تکثیر تولید و اشباع بازار مصرف است و ناشی از ایدئولوژی خاصی نیست؛ پس اولی تئوری و روش است، در حالی که دومی فن و علم است. مکتب اقتصادی را باید ایمان آورد و باور کرد، اما علم اقتصاد را باید “آموخت” و آموختن غیر از “ایمان” آوردن است.
سیاست نیز همان‌گونه است. “مکتب سیاسی”، ناشی از ایدئولوژی خاصی است و چون ایدئولوژی‌ها مختلف هستند، قهر مکتب‌های سیاسی گوناگون زیادی نیز وجود دارد، در حالی که “علم سیاست” بیش از یک علم نیست و آن همان چیزی است که در فرهنگ غربی آن را “دیپلماسی” می‌نامند. مکتب سیاسی هر شخص و هر جریان، ناشی از جهان‌بینی اوست و لذا، اسلام به عنوان یک ایدئولوژی و دین، دارای مکتب سیاسی ویژه‌ای است؛ هرچند که علم سیاست ویژه‌ای ندارد؛ زیرا علم سیاست، مخصوص مکتب و آیین خاصی نیست بلکه عمومیت دارد. چنان که مرام‌های باطلی، مانند: مارکسیسم، لیبرالیسم و... نیز دارای مکتب سیاسی خاص خودشان می‌باشند و مکاتب سیاسی آنها جدا از علم سیاست است.
در مکتب‌های سیاسی، از علم سیاست و حقوق سیاسی بحث نمی‌شود، مکان و جای بحث و طرح آن “تاریخ عقاید سیاسی” است، چنان‌که مکان و جای ویژه مکتب‌های اقتصادی “تاریخ عقاید اقتصادی” است و نه خود “علم اقتصاد”.»[۱]
منبع‌شناسی جامع فقه سیاسی
پانویس
- ↑ شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، ص ۸۶.