بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
[[کلینی]] در [[کافی]] [[روایات]] فراوانی درباره دانشهای فرابشری [[امامان]] و [[هادیان الهی]] را در ابواب متعدد گردآورده است که بعد از ملاحظه مجموع آنها تردیدی در [[علوم]] فراوان غیر عادی و فرابشری [[امامان]] به جای نخواهد ماند<ref>ر. ک: کافی، ج۱، ص ۲۲۱.</ref>. | [[کلینی]] در [[کافی]] [[روایات]] فراوانی درباره دانشهای فرابشری [[امامان]] و [[هادیان الهی]] را در ابواب متعدد گردآورده است که بعد از ملاحظه مجموع آنها تردیدی در [[علوم]] فراوان غیر عادی و فرابشری [[امامان]] به جای نخواهد ماند<ref>ر. ک: کافی، ج۱، ص ۲۲۱.</ref>. | ||
[[علامه طباطبایی]] میگوید: [[امام]] با اجازه [[خداوند تعالی]] به حقایق عالم- آن گونه که هست- [[آگاهی]] دارد فرق نمیکند محسوس باشد یا نامحسوس مانند موجودات آسمانی و حوادث گذشته و [[آینده]] و [[روایات]] [[متواتر]] که در [[کافی]] و بصائرالدرجات و بحارالأنوار و غیر این کتاب هاست، بر این مطلب دلالت درد<ref>بحثی کوتاه درباره علم، ص ۳۴.</ref>. | [[علامه طباطبایی]] میگوید: [[امام]] با اجازه [[خداوند تعالی]] به حقایق عالم- آن گونه که هست- [[آگاهی]] دارد فرق نمیکند محسوس باشد یا نامحسوس مانند موجودات آسمانی و حوادث گذشته و [[آینده]] و [[روایات]] [[متواتر]] که در [[کافی]] و بصائرالدرجات و بحارالأنوار و غیر این کتاب هاست، بر این مطلب دلالت درد<ref>بحثی کوتاه درباره علم، ص ۳۴.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۱]]، ص۹۶.</ref> | ||
== نفی علم غیب در [[روایات]] == | == نفی علم غیب در [[روایات]] == | ||
خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
و این با [[افاضه]] [[علم]] و [[دانش]] خدادادی به [[اولیای خدا]]- براساس [[حکمت الهی]]- منافاتی ندارد<ref> ر. ک مفاهیم القرآن، ج۳، ص ۴۶۰. البته باید توجه داشت که جمع بین مجموع روایات مربوط به علم امام از جمله کیفیت علم امام مجال و فرصت بیشتری را میطلبد. شیخ انصاری با نوعی احتیاط و توقف میگوید: {{عربی|و اما مسأله مقدار معلومات الامام {{ع}} من حیث العموم و الخصوص و کیفیه علمه بها من حیث توقفه علی مشیتهم او علی التفاهم إلی نفس الشئ أو عدم توقفه علی ذلک، فلا یکاد یظهر من الاخبار المختلفه فی ذلک ما یطمئن به النفس فالاولی وکول علم ذلک إلیهم صلوات الله علیهم أجمعین}}. فرائد الاصول ج۲، ص ۱۳۴.</ref>. | و این با [[افاضه]] [[علم]] و [[دانش]] خدادادی به [[اولیای خدا]]- براساس [[حکمت الهی]]- منافاتی ندارد<ref> ر. ک مفاهیم القرآن، ج۳، ص ۴۶۰. البته باید توجه داشت که جمع بین مجموع روایات مربوط به علم امام از جمله کیفیت علم امام مجال و فرصت بیشتری را میطلبد. شیخ انصاری با نوعی احتیاط و توقف میگوید: {{عربی|و اما مسأله مقدار معلومات الامام {{ع}} من حیث العموم و الخصوص و کیفیه علمه بها من حیث توقفه علی مشیتهم او علی التفاهم إلی نفس الشئ أو عدم توقفه علی ذلک، فلا یکاد یظهر من الاخبار المختلفه فی ذلک ما یطمئن به النفس فالاولی وکول علم ذلک إلیهم صلوات الله علیهم أجمعین}}. فرائد الاصول ج۲، ص ۱۳۴.</ref>. | ||
حاصل سخن اینکه اگر اصطلاح [[علم غیب]] منحصر به [[علم غیب ذاتی]] نباشد، میتوان گفت: [[آگاهی از غیب]] برای [[امامان]] مورد قبول همه [[متکلمان امامیه]] است. بنابر این امثال [[شیخ مفید]] که [[باور]] [[علم غیب]] برای [[امامان]] را یک [[باور]] غلوآمیز دانستهاند<ref>ر. ک: أوائل المقامات فی المذاهب و المختارات، ص۶۷، {{عربی| القول فی علم الأئمة {{عم}} بالضمائر و الکائنات و إطلاق القول علیهم بعلم الغیب و کون ذلک لهم فی الصفات}}.</ref>. ناشی از آن است که اصطلاح [[علم غیب]] نزد آنان مرادف با [[علم ذاتی]] استقلالی و [[علم غیب]] مختص [[خداوند تعالی]] است که در [[روایات]] از آن به [[علم مخزون]]- در مقابل [[علم مبذول]]- یا [[علم]] غیر مستفاد و یا [[علم مستأثر]] تعبیر شده است لذا میتوان گفت آنان منکر [[علم غیب]] نیستند<ref>- هر چند آن را ضروری و شرط امامت ندانند. ر. ک: رسائل الشریف المرتضی، ج۳، ص ۱۳۱. {{عربی|فأما الغائبات، أو الکائنات الماضیات و المستقبلات، فان علم با علام الله تعالی شیئا فجائز، و الا فذلک غیر واجب}}.</ref>. | حاصل سخن اینکه اگر اصطلاح [[علم غیب]] منحصر به [[علم غیب ذاتی]] نباشد، میتوان گفت: [[آگاهی از غیب]] برای [[امامان]] مورد قبول همه [[متکلمان امامیه]] است. بنابر این امثال [[شیخ مفید]] که [[باور]] [[علم غیب]] برای [[امامان]] را یک [[باور]] غلوآمیز دانستهاند<ref>ر. ک: أوائل المقامات فی المذاهب و المختارات، ص۶۷، {{عربی| القول فی علم الأئمة {{عم}} بالضمائر و الکائنات و إطلاق القول علیهم بعلم الغیب و کون ذلک لهم فی الصفات}}.</ref>. ناشی از آن است که اصطلاح [[علم غیب]] نزد آنان مرادف با [[علم ذاتی]] استقلالی و [[علم غیب]] مختص [[خداوند تعالی]] است که در [[روایات]] از آن به [[علم مخزون]]- در مقابل [[علم مبذول]]- یا [[علم]] غیر مستفاد و یا [[علم مستأثر]] تعبیر شده است لذا میتوان گفت آنان منکر [[علم غیب]] نیستند<ref>- هر چند آن را ضروری و شرط امامت ندانند. ر. ک: رسائل الشریف المرتضی، ج۳، ص ۱۳۱. {{عربی|فأما الغائبات، أو الکائنات الماضیات و المستقبلات، فان علم با علام الله تعالی شیئا فجائز، و الا فذلک غیر واجب}}.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۱]]، ص۹۶ ـ ۹۸.</ref> | ||
== [[علم امام]] و [[شبهه]] القاء در تهلکه == | == [[علم امام]] و [[شبهه]] القاء در تهلکه == | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
[[امام صادق]] {{ع}} از قول [[رسول خدا]] {{صل}} میفرمایند: {{متن حدیث|إِنَّمَا أَقْضِي بَيْنَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الْأَيْمَانِ}}<ref>ر. ک: {{متن حدیث|بَابُ أَنَ الْقَضَاءَ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الْأَيْمَان … عَنْ سَعْدِ بْنِ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} إِنَّمَا أَقْضِي بَيْنَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الْأَيْمَانِ}} کافی، ج۷، ص ۴۱۴.</ref>. یعنی مامور به واقع نیستند بلکه بر اساس ظاهر حال [[قضاوت]] میکنند<ref>درباره علم امام مطالب بیشتری ممکن است قابل طرح باشد که از حوصله اینجا خارج است ر. ک: علم امام محمد حسین مظفر و مفاهیم القرآن ج۳ و شهید آگاه نوشته آیت الله صافی و پاسخ به شبهات کلامی دفتر چهارم امامت، ص ۴۶۶.</ref>. | [[امام صادق]] {{ع}} از قول [[رسول خدا]] {{صل}} میفرمایند: {{متن حدیث|إِنَّمَا أَقْضِي بَيْنَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الْأَيْمَانِ}}<ref>ر. ک: {{متن حدیث|بَابُ أَنَ الْقَضَاءَ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الْأَيْمَان … عَنْ سَعْدِ بْنِ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} إِنَّمَا أَقْضِي بَيْنَكُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الْأَيْمَانِ}} کافی، ج۷، ص ۴۱۴.</ref>. یعنی مامور به واقع نیستند بلکه بر اساس ظاهر حال [[قضاوت]] میکنند<ref>درباره علم امام مطالب بیشتری ممکن است قابل طرح باشد که از حوصله اینجا خارج است ر. ک: علم امام محمد حسین مظفر و مفاهیم القرآن ج۳ و شهید آگاه نوشته آیت الله صافی و پاسخ به شبهات کلامی دفتر چهارم امامت، ص ۴۶۶.</ref>. | ||
'''حاصل این که:''' علاوه بر اینکه فراوانی [[علم امام]] و فرابشری بودن [[علم]] ثبوتا ممکن است در [[مقام]] اثبات نیز [[روایات]] فراوان قابل [[اعتماد]] برای اثبات آن دلالت دارد. | '''حاصل این که:''' علاوه بر اینکه فراوانی [[علم امام]] و فرابشری بودن [[علم]] ثبوتا ممکن است در [[مقام]] اثبات نیز [[روایات]] فراوان قابل [[اعتماد]] برای اثبات آن دلالت دارد<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۱]]، ص۹۹ ـ ۱۰۰.</ref>. | ||
== پرسش مستقیم == | == پرسش مستقیم == |