بدرفتاری در معارف دعا و زیارات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث بدرفتاری است. بدرفتاری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: بدرفتاری در قرآن - بدرفتاری در حدیث - بدرفتاری در اخلاق اسلامی - بدرفتاری در معارف دعا و زیارات - بدرفتاری در معارف و سیره سجادی - بدرفتاری در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
بدرفتاری، به خصوص با کسانی که زیردست هستند، صفتی ناپسند است. امام سجاد(ع) از این صفت به خدا پناه می‌برد و چنین دعا می‌کند: «بار خدایا، به تو پناه می‌برم از به خود بالیدن توانگران و خوار داشتن درویشان و بدرفتاری با زیردستان و ناسپاسی در حق کسی که به ما نیکی کرده است»[۱]. در سیره امام سجاد(ع) آمده است که غلامش مرتکب خطایی شد و آن اشتباه به مرگ یکی از فرزندان حضرت منجر گردید. حضرت به جای آنکه غلام را کیفر دهد او را در راه خدا آزاد کرد. ماجرا از این قرار بود که تعدادی مهمان در خانه امام حضور داشتند. یکی از غلامان آن حضرت طوری بی‌احتیاطی کرد که سبب شد ظرف غذایی که هنوز خیلی داغ بود، بر سر کودک امام بریزد و آن بچه در اثر سوختگی از دنیا برود. در پی این واقعه غلام مضطرب و نگران شد، اما امام به او فرمود: برو، آزاد هستی! زیرا تو تقصیری نداشتی و عمدی در کارت نبود[۲]. مشاهده می‌کنیم که امامان(ع) در رفتار با زیردستان خویش کاملاً مراعات حال آنان را می‌نمودند و به همین سبب برخی از بهترین یاران فداکار آن حضرات از بین همین افراد بودند. مثلاً قنبر غلام علی(ع) و آزاد کرده او بود که نامش در این میان می‌درخشد.
امام سجاد(ع) در مقابل بدرفتاری ستمکاران رحمت و بخشش الهی را طلب می‌کند و چنین عرضه می‌دارد: «بار خدایا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و به جای ستمی که آن ستمکار بر من روا داشته است تو عفو و بخشایش خود بر من ارزانی دار و به جای سوء رفتار او رحمت خود بر من عطا فرمای»[۳][۴][۵]
منابع
پانویس
- ↑ نیایش هشتم.
- ↑ بحارالانوار، ج۴۶، ص۹۹.
- ↑ نیایش چهاردهم.
- ↑ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، داراحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ ه، چاپ دوم؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم.
- ↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «بدرفتاری»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۱۰.