بازکاوی هدایت و ضلالت در قرآن (مقاله)
بازکاوی هدایت و ضلالت در قرآن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی راههای هدایت و عوامل گمراهی انسان از دیدگاه قرآن می‌پردازد. این مقاله ۲۳ صفحه‌ای به قلم محمد امامی نگاشته شده و در فصلنامه الهیات و حقوق (شماره ۲۳، پاييز ۱۳۸۰) منتشر گشته است[۱]
| بازکاوی هدایت و ضلالت در قرآن | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد امامی |
| موضوع | هدایت |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه الهیات و حقوق |
| وابسته به | دانشگاه علوم اسلامی رضوی |
| محل نشر | مشهد، ایران |
| تاریخ نشر | پاييز ۱۳۸۰ |
| شماره | ۱ |
| تعداد صفحات | ۲۳ |
| شماره صفحات | از صفحه ۷۷ تا ۹۹ مجله |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
چکیده مقاله
نویسنده در ابتدای مقاله می‌نویسد: «یکی از مباحث بسیار مهم که هدف از بعثت انبیا را بیان میکند و آثار تربیتی و عقیدتی متعددی بر آن مترتب است، بحث هدایت و ضلالت میباشد. هدف از ارسال انبیا و تشریع قوانین الهی هدایت انسانها است در راهی که نهایت آن رستگاری و آسایش ابدی است و باید دید قرآن کریم به عنوان منبع اصلی تعالیم اسلامی، که کتاب هدایت نامیده شده و آخرین نسخه دستورات آسمانی برای انسان است، چه راهی را برای رسیدن به آن هدف متعالی پیشنهاد میکند و نقطه مقابل آن؛ یعنی ضلالت را در چه چیز میداند؟ عوامل گمراهی را در چه چیز میبیند و راه گریز از آن چیست؟ نقش انسان در این مورد چه مقدار است و نشانههای افرادی که هدایت شده، یا افرادی که دچار گمراهی شدهاند چیست؟ آیا هدایت اختیاری و اکتسابی است یا نه و آیا همگانی است و هادیان همگان را راهنمایی کردهاند، یا راهنمایی آنها برای برخی از مردم میباشد؟ در این مقاله با استفاده از آیات، به اختصار به بررسی مسائلی که عنوان شد میپردازیم؛ قبل از آن که وارد اصل بحث شویم، باید دید این دو واژه در لغت و در اصطلاح قرآن به چه معنی میباشند»[۱].
فهرست مقاله
- هدایت و ضلالت در لغت؛
- معنای هدایت و ضلالت در قرآن؛
- هدایت تکوینی؛
- هدایت تشریعی؛
- مراحل هدایت تشریعی؛
- رابطه هدایت با آزادی؛
- رابطه هدایت با حق؛
- راهنمایان و گمراه‌کنندگان از دیدگاه قرآن کریم؛
- نقش خداوند در هدایت و ضلالت؛
- نقش کتب آسمانی در هدایت و ضلالت؛
- نقش انبیا در هدایت؛
- نقش انسان در هدایت و ضلالت؛
- قابلیت درونی انسان؛
- نقش شیطان در ضلالت انسان؛
- چگونگی حیله‌های شیطانی؛
- زمینه‌ها و شرایط هدایت و ضلالت؛
- ویژگی‌های هدایت‌یافتگان و گمراهان؛
- نتیجه و دستاورد هدایت و ضلالت؛
- پی‌نوشتها.
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد امامی، در کنار تحصیلات حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه فردوسی مشهد پیگیری کرد. مدیر گروه زبان انگلیسی؛ مدیر گروه فقه و اصول؛ معاون آموزشی، سردبیر و عضو هیئت تحریریه مجله تخصصی الهیات و حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی از جمله فعالیت‌های وی است. وی تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «بازار مسلمانان، آداب و مقررات»، «آنچه باید در باره احکام بازار مسلمانان بدانیم»، «اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام»، «آشنایی با جایگاه و آداب اسلامی بازار مسلمانان»، «رسم انس و انس» و «بازکاوی هدایت و ضلالت در قرآن» برخی از این آثار است[۲].