احمد بن ابی‌عبدالله برقی در رجال و تراجم

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Msadeq (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۲ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۴ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

آشنایی اجمالی

احمد بن ابی عبدالله برقی[۱] هشت بار در سند روایات تفسیر کنز الدقائق[۲]، و به نقل از کتب علل الشرائع، معانی الأخبار، کمال الدین، خصال، الکافی و امالی شیخ طوسی واقع شده است؛ از جمله: «عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ بُنْدَارَ وَ غَيْرُهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِّ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) فَقَالَ لَهُ هَلْ لَكَ مِنْ زَوْجَةٍ فَقَالَ لَا. فَقَالَ أَبِي(ع): وَ مَا أُحِبُّ أَنَّ لِيَ الدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا وَ أَنِّي بِتُ لَيْلَةً وَ لَيْسَتْ لِي زَوْجَةٌ ثُمَّ قَالَ الرَّكْعَتَانِ يُصَلِّيهِمَا رَجُلٌ مُتَزَوِّجٌ أَفْضَلُ مِنْ رَجُلٍ أَعْزَبَ يَقُومُ لَيْلَهُ وَ يَصُومُ نَهَارَهُ ثُمَّ أَعْطَاهُ أَبِي سَبْعَةَ دَنَانِيرَ ثُمَّ قَالَ لَهُ تَزَوَّجْ بِهَذِهِ. ثُمَّ قَالَ أَبِي قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) اتَّخِذُوا الْأَهْلَ فَإِنَّهُ أَرْزَقُ لَكُمْ»[۳].[۴]

احمد برقی

احمد البرقی[۵] تنها در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق و به نقل از تفسیر قمی آمده است:

«وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ الْبَرْقِيِّ عَنْ سَعْدِ بْنِ سَعْدٍ عَنِ الرِّضَا(ع) قَالَ قُلْتُ فَإِنْ لَمْ يَحْضُرِ الْمَسَاكِينُ وَ هُوَ يَحْصُدُ كَيْفَ يَصْنَعُ قَالَ لَيْسَ عَلَيْهِ شَيْءٌ»[۶].

این عنوان، مصحّف "احمد، عن البرقي" است، چنان که در وسائل الشیعة و بحارالأنوار این گونه است[۷]؛ و مراد از «احمد»، «احمد بن محمد بن عیسی الأشعری» و مراد از «البرقی»، «محمد بن خالد البرقی» است به قرینه سایر روایات؛ زیرا محمد بن خالد برقی روایات فراوانی از سعد بن سعد نقل کرده که راوی از محمد بن خالد در بسیاری از آنها، احمد بن محمد بن عیسی است[۸]، و مؤید آن طریق نجاشی و شیخ طوسی به کتاب سعد بن سعد است[۹].

آیة الله سید ابوالقاسم خویی نیز روایت احمد البرقی از سعد بن سعد را صحیح ندانسته و دو دلیل برای آن ذکر کرده است؛ نخست آن که، روایت احمد برقی از سعد بن سعد، در منابع حدیثی یا کتب رجالی، مسلم و ثابت نگشته است. و دوم آن که، راوی کتاب سعد بن سعد، محمد بن خالد برقی است، نه پسرش احمد[۱۰].[۱۱]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ر.ک: الرجال (إبن غضائری)، ص۱۲۲، ش۲۰۷.
  2. ر.ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۳، ص۵۷ و ۲۰۴، ج۵، ص۶۲ و ۴۲۲؛ ج۷، ص۴۰۸ و ۵۰۴؛ ج۸، ص۴۵۳؛ ج۹، ص۲۹۰.
  3. تفسیر کنز الدقائق، ج۹، ص۲۹۰ - ۲۹۱، به نقل از: الکافی، ج۵، ص۳۲۹، ح۶.
  4. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۵۴-۵۵.
  5. مراد از «احمد البرقی» که در بعضی اسناد واقع شده، «احمد بن محمد بن خالد البرقی» است، ولی در این سند تصحیف شده و صحیح آن «أحمد، عن البرقی» است.
  6. تفسیر کنز الدقائق، ج۴، ص۴۶۱، به نقل از: تفسیر القمی، ج۱، ص۲۱۸.
  7. "عنه، عن أحمد، عن البرقی، عن سعد بن سعد"؛ وسائل الشیعة، ج۹، ص۱۹۷، ح۱۱۸۲۳؛ بحار الأنوار، ج۹۳، ص۹۴، ح۴.
  8. ر.ک: الکافی، ج۳، ص۷۴، ح۱۷ و ۵۱۴، ح۵؛ ج۶، ص۳۹، ح۱؛ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۱۰۹، ح۴۱۳؛ الاستبصار، ج۱، ص۳۸۰، ح۱۴۳۹، ج۲، ص۱۸۶، ح۶۲۴؛ و....
  9. ... أحمد بن إدریس عن أحمد بن محمد بن عیسی، عن محمد بن خالد البرقی، عنه (أی عن سعد بن سعد)؛ رجال النجاشی، ص۱۷۹، ش۴۷۰؛ ... عن ابن بطة عن أحمد بن محمد بن عیسی عن البرقی عن سعد؛ الفهرست (طوسی)، ص۱۳۶، ش۳۱۹. یادآوری می‌شود که در بعضی اسناد «احمد بن محمد بن خالد البرقی» بدون واسطه از سعد بن سعد روایت کرده است، ولی در این موارد نیز تصحیف واقع شده است؛ زیرا همان چند روایت در سایر منابع حدیثی تکرار شده، اما سندی که در آنها ثبت شده، بدین صورت است: «أحمد بن محمد، عن محمد بن خالد، عن سعد بن سعد»؛ از جمله:
    1. الکافی، ج۶، ص۵۱، ح۱: محمد بن یحیی عن أحمد بن محمد بن خالد عن سعد بن سعد الأشعری...؛ این سند در وسائل الشیعة (ج۲۱، ص۴۸۶، ح۲۷۶۶۰) به نقل از کافی چنین است: عن أحمد بن محمد، عن محمد بن خالد، عن سعد بن سعد الأشعری...
    2. تهذیب الأحکام، ج۶، ص۲۶۱، ح۶۹۳: أحمد بن محمد بن خالد، عن سعد بن سعد عن...؛ این سند در الکافی (ج۵، ص۴۱۳، ح۱) چنین است: ... أحمد بن محمد، عن محمد بن خالد، عن سعد بن سعد....
    3. تهذیب الأحکام، ج۷، ص۴۴۷، ح۱۷۸۸: عن أحمد بن محمد بن خالد، عن سعد بن سعد...؛ این سند در الکافی (ج۶، ص۳۹، ح۱) چنین است: أحمد بن محمد بن عیسی، عن محمد بن خالد، عن سعد بن سعد....
    4. تهذیب الأحکام، ج۸، ص۴۳، ح۱۳۰: أحمد بن محمد بن خالد، عن سعد بن سعد...؛ این سند در الکافی (ج۶، ص۷۴، ح۲) چنین است: عن أحمد بن محمد، عن محمد بن خالد، عن سعد بن سعد....
  10. ر.ک: معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۶۰، ش۸۶۱؛ ج۹، ص۶۷ - ۶۸، ش۵۰۴۳؛ ج۱۹، ص۲۵، ش۱۲۰۰۵.
  11. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص۹۰-۹۲.