ابراهیم بن حارث تیمی
ابراهیم بن حارث تیمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابراهیم بن حارث تیمی در تراجم و رجال - ابراهیم بن حارث تیمی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
وی از تیره تیم بن مُرّه، از قبیله قریش است[۱]، او را از مهاجران به حبشه شمرده‌اند[۲]؛ زیرا درباره فرزندش محمد گفته‌اند "كان ابوه من المهاجرين الأولين"[۳]. ابونعیم[۴] در هجرت ابراهیم به حبشه تردید کرده است و می‌گوید: منظور از پدرش، جد او یعنی حارث بن خالد است. ابونعیم[۵] برای اثبات درستی این گفته، به روایاتی استناد کرده که در آنها تعبیر جده آمده است [۶].
ابن عبدالبر[۷] به نقل از مصعب زبیری می‌گوید: پدرش حارث بن خالد به حبشه هجرت کرد و در آنجا صاحب سه فرزند به نام‌های موسی، زینب و ابراهیم شد، ولی آنان در حبشه از دنیا رفتند. بر اساس نظر نسب‌شناسان دیگر، حارث به همراه فرزندانش از حبشه به مدینه هجرت کرد، ولی تمامی آنان به علت نوشیدن آبی مردند[۸]. مرگ ابراهیم در حبشه یا در بازگشت به مدینه صحیح نیست؛ زیرا ابن منده، از ابراهیم بن حارث روایت کرده که رسول خدا(ص) او را به همراه سریه‌ای اعزام کرد [۹].
دلیل دیگر اینکه محمد بن ابراهیم از فقیهان و محدثان مشهور مدینه است و با توجه به درگذشت او به سال ۱۲۱[۱۰] به یقین ابراهیم تا پس از رسول خدا(ص) زنده بوده است[۱۱]. بنابراین، ابن اثیر[۱۲] و به پیروی از او ابن حجر[۱۳] احتمال داده‌اند حارث پسر دیگری به نام ابراهیم داشته است. افزون بر این، هر دو مدعی شده‌اند که در نقل مصعب یا زبیر بن بکار، زینب بیان شده، ولی ابن عبدالبر به جای او ابراهیم گفته است؛ البته ادعای این دو نفر درست نیست؛ چرا که ابن عبدالبر[۱۴] از هر دو (ابراهیم و زینب) نام برده است.
آنچه در گزارش‌های مربوط به هجرت وی به حبشه ابهام دارد، این است که آیا ابراهیم همراه پدرش بوده یا در حبشه به دنیا آمده است؟ ظاهر، بلکه صریح سخن ابن اسحاق[۱۵]، بخاری[۱۶]، ابن حبان[۱۷] و برخی دیگر[۱۸] هجرت او را همراه پدرش به حبشه تأیید می‌کند. علامه امینی[۱۹] نیز برای رد این روایت که ابوبکر تنها فرد از مهاجران بود که پدر و مادرش مسلمان بودند، از ابراهیم بن حارث نام برده که به همراه پدر و مادرش به حبشه هجرت کرده است. ابن اسحاق[۲۰] و ابن سعد[۲۱] نیز در شمار فرزندان به دنیا آمده در حبشه، از ابراهیم نام نبرده‌اند؛ البته ابن حجر[۲۲] بر اساس روایاتی دیگر، تولد او را در حبشه دانسته است[۲۳][۲۴]
جستارهای وابسته
- حارث بن خالد تیمی (پدر)
- محمد بن ابراهیم بن حارث تیمی (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ برای نسب کامل او ر. ک: خلیفة بن خیاط، ص۴۴۵.
- ↑ بخاری، ج۱، ص۲۲؛ ابن حبان، ج۵، ص۳۸۰.
- ↑ بخاری، ج۱، ص۲۲؛ ابن حبان، ج۵، ص۳۸۱؛ ابن عساکر، ج۵۱، ص۱۹۲-۱۹۱؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۵۵.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۰۹.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۱۰.
- ↑ و نیز ر. ک: ابن عساکر، ج۵، ص۱۹۱.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۵۱.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۱۲۸؛ ابن عبد البر، ج۱، ص۳۵۱؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۷۳.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۱۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۵۵؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۷۲.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۴۴۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۶۰۲؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۷۳.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۶۰۲.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۱۷۲.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۵۱.
- ↑ شامی، ج۲، ص۳۹۷.
- ↑ بخاری، ج۱، ص۲۲.
- ↑ ابن حبان، ج۵، ص۳۸۱.
- ↑ ابن عساکر، ج۵، ص۱۹۲.
- ↑ علامه امینی، ج۷، ص۳۱۱.
- ↑ ابن اسحاق، ج۱، ص۲۱۶ و ج۳، ص۲۶.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۱۲۸.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۶۶۶.
- ↑ برای توضیح بیشتر ر. ک: حارث بن خالد بن صخر.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابراهیم بن حارث بن خالد قرشی تیمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۹۷.