حرم در فقه سیاسی

مقدمه

اسم برای "مکّه" و اطراف آن^[۱]، (تا محدوده مواقیت) و به صورت عام، اسم برای اماکن مقدس.
﴿أَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَمًا آمِنًا يُجْبَى إِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ رِزْقًا مِنْ لَدُنَّا ﴾^[۲]
"بیت الحرام" و "مسجدالحرام" بدین جهت به وصف حرام متصف شده‌اند که بر جبابره تحریم شده‌اند یا اینکه برخی امور حلال در اماکن دیگر در آنجا ممنوع و حرام شده است^[۳].
کارهای ممنوع مربوط به حرم عبارت‌اند از^[۴]:

ورود کفار (کتابی و غیر آن) به داخل مسجدالحرام بنا به نص آیه شریفه ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شَاءَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴾^[۵]؛
شکار جانوران در محدوده حرم؛
خوردن گوشت شکار مطلقاً (شکار در داخل یا خارج حرم باشد)؛
کشتن مطلق جانداران؛
آزار و اذیت جانداران
کندن، شکستن شاخه یا تنه یا ساقه درختان؛
حمل اسلحه و نزاع؛
خارج ‌کردن سنگ یا ریگ از حرم؛
ورود بدون احرام به حرم^[۶].^[۷].

↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۲۲۱.
↑ «آیا ما به آنان در حرمی امن جایگاه ندادیم که فرآورده‌های هر چیز را که رزقی از نزد ماست به سوی آن می‌آورند؟» سوره قصص، آیه ۵۷.
↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۴۵۸.
↑ محسن معینی، "حرم"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۲۴-۹۲۵.
↑ «ای مؤمنان! مشرکان پلیدند بنابراین پس از امسال نباید به مسجد الحرام نزدیک شوند و اگر از ناداری بیمناکید خداوند به زودی شما را با بخشش خویش اگر بخواهد بی‌نیاز می‌گرداند که خداوند دانایی فرزانه است» سوره توبه، آیه ۲۸.
↑ دایرةالمعارف تشیع، ج۶، ص۲۴۰-۲۴۱.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۲۴.