عزت در معارف دعا و زیارات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث عزت است. عزت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عزت در قرآن - عزت در معارف دعا و زیارات - عزت در معارف و سیره نبوی - عزت در معارف و سیره سجادی - عزت در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
عزّت به معنای عزیز، گرامی، نیرومند و بلندمرتبه بودن نسبت به پایین‌تر از خود است، و در مقابل ذلّت قرار دارد[۱]. خداوند عزیز است؛ در قرآن کریم می‌فرماید: ﴿مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا﴾[۲].
حضرت علی بن الحسین (ع) در صحیفه عزت بی‌منتها را تنها از آن خدا دانسته[۳]. و هر کس را که از غیر خداوند طلب عزت می‌کند رو به ذلت می‌داند و می‌گوید: چه بسا- ای خداوند من – دیده‌ام کسانی را که عزت نه از تو‌طلبیده‌اند و به ذلت افتاده‌اند[۴]. از این رو چنین درخواست می‌کند: «ای خداوند، در شمار آنانم بَر که... از ذلت به عزت رسیده‌اند»[۵]. ایشان این چنین مناجات می‌کند: «وَ الْعَزِيزَ مَنْ أَعَزَّتْهُ عِبَادَتُكَ»[۶]؛ «و عزیز و گرامی کسی است که عبادت و بندگی‌ات او را عزیز نموده است».
از منظر امام زین‌العابدین (ع) احتمال غلبه هواهای نفسانی برای انسان عزیز قابل تصور است به همین جهت در نجوای خود عرضه می‌دارد: «بارخدایا... و هرگاه مرا در نظر مردم... به عزتی آشکار می‌نوازی به همان قدر در نفس خود ذلیل گردان»[۷]. «بار خدایا، مرا در برابر خود ذلیل گردان و در نزد بندگانت عزیز دار»[۸].
و به عزتی یاری کن که زوال نگیرد[۹]. وی از خدا می‌طلبد تا در سایه عزت خویش او را از شر بندگانش مصون دارد[۱۰] و از آنچه می‌ترسد، پناه دهد[۱۱].[۱۲].[۱۳]
منابع
پانویس
- ↑ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم.
- ↑ «هر که عزّت می‌خواهد (بداند که) عزّت همگی از آن خداوند است» سوره فاطر، آیه ۱۰.
- ↑ نیایش سی‌و‌دوم.
- ↑ نیایش بیست‌وهشتم.
- ↑ نیایش بیست‌و‌پنجم.
- ↑ نیایش سی‌و‌پنجم.
- ↑ نیایش بیستم.
- ↑ نیایش چهل‌و‌هفتم.
- ↑ نیایش سی‌و‌پنجم.
- ↑ نیایش پنجم.
- ↑ نیایش بیستم.
- ↑ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن مصطفوی، دارالکتب العلمیه، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، بیروت، ۱۴۳۰ چاپ سوم؛ الصحیفة السجادیة، امام سجاد (ع)، قم، الهادی، چاپ اول: صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ مجمع‌البحرین، فخرالدین بن محمد طریحی، تحقیق: حسینی اشکوری، احمد، تهران، مرتضوی، چاپ سوم.
- ↑ بهشتی، سید مهدی، مقاله «عزت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۳۳.