شأن نزول آیه شهادت چیست؟ (پرسش)
| شأن نزول آیه شهادت چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ امامت |
| مدخل اصلی | ؟ |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
شأن نزول آیه شهادت چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.
پاسخ نخست
آقایان محمد تقی فیاض‌بخش و دکتر فرید محسنی در کتاب «ولایت و امامت از منظر عقل و نقل» در این‌باره گفته‌‌اند:
«پیامبر اکرم (ص) طی مدت سیزده سالۀ تبلیغ در مکه و تا چند ماه بعد از هجرت به مدینه، به امر خداوند به سوی "بیت المقدس" نماز می‌خواندند؛ تا آنکه قبله تغییر یافت و مسلمانان مأمور شدند به سوی "کعبه" نماز بگذارند. آنها در این مدت مورد سرزنش و طعن یهود بودند؛ زیرا بیت المقدس، در اصل قبله یهود بود. آنان به مسلمانان می‌گفتند: "شما از خود استقلال ندارید و به سوی قبله ما نماز می‌خوانید". و این را دستاویزی بر حقّانیت دین خود می‌گرفتند.
این سخنان برای پیامبر اسلام (ص) و مسلمانان ناگوار بود. آنها از یک‌سو مطیع فرمان خدا بودند و از سوی دیگر طعنه‌های یهود برایشان گران می‌آمد. به همین جهت پیامبر (ص) در انتظار وحی الهی برای تعیین تکلیف بودند. تا اینکه فرمان تغییر قبله صادر شد: در حالی که پیامبر (ص) در مسجد "بنی سالم[۱]" در حال اقامه نماز ظهر بودند، و دو رکعت نماز را به سوی بیت المقدس خوانده بودند، جبرئیل بازوی مبارک حضرتش (ص) را گرفته و به سوی کعبه برگرداند.
یهودیان از این ماجرا سخت ناراحت شدند و مثل همیشه شروع به بهانه‌جویی و ایراد گرفتن کردند. آنها قبلاً می‌گفتند: ما بهتر از مسلمانان هستیم؛ چون آنها از نظر قبله استقلال ندارند و پیرو ما هستند. اما همین که دستور تغییر قبله از سوی خداوند صادر شد، زبان به اعتراض گشودند[۲] که چرا اینها از قبله پیامبران الهی (ع) اعراض نموده‌اند؟ اگر قبله اول صحیح بود، این تغییر چه معنی دارد؟ و اگر دومی صحیح است، چرا سیزده سال و چند ماه به سوی بیت المقدس نماز خواندند؟! این سخنان در قلوب برخی از مسلمانان ضعیف‌الایمان مؤثر افتاد؛ لذا خداوند به پیامبرش (ص) دستور داد: "به آنها بگو شرق و غرب عالم از آن خداست، هرکس را بخواهد به راه راست هدایت می‌کند".
﴿قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ﴾[۳].
ولی در هر صورت، تغییر قبله آزمایشی بود تا روشن شود چه کسانی تبعیت بی‌چون و چرا از رسول اکرم (ص) می‌نمایند و چه کسانی تابع هوای نفس خویشند[۴]»[۵]
منبع‌شناسی جامع امامت
پانویس
- ↑ این مسجد بعدها به نام مسجد «ذو قبلتین» تغییر نام یافت.
- ↑ ﴿سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلَّاهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُوا عَلَيْهَا قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ﴾ «به زودی کم‌خردان از مردم خواهند گفت: چه چیز آنان را از قبله‌ای که بر آن بودند بازگردانید؟ بگو: خاور و باختر از آن خداوند است، هر که را بخواهد به راهی راست رهنمون خواهد شد» سوره بقره، آیه ۱۴۲.
- ↑ «بگو: خاور و باختر از آن خداوند است، هر که را بخواهد به راهی راست رهنمون خواهد شد» سوره بقره، آیه ۱۴۲.
- ↑ مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ط. ناصر خسرو، ۱۳۷۲ ه.ش)، ج۱، ص۴۱۵.
- ↑ فیاض‌بخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل، ج۴ ص ۶۱۸.